Luis Caffarelli, Amerykanin argentyńskiego pochodzenia, specjalista od równań różniczkowych cząstkowych, które pozwalają opisywać zjawiska tak różne, jak topnienie lodu, przepływ wody czy wzrost liczby ludności, został tegorocznym laureatem "matematycznej" Nagrody Abela.
Caffarelli, lat 74, profesor University of Texas w Austin, został nagrodzony za "inspirujący wkład w teorię nieliniowych równań różniczkowych cząstkowych w tym równania Monge'a-Ampère'a" - ogłosiła w marcu Norweska Akademia Nauk.
Równania różniczkowe cząstkowe pojawiły się w matematyce w XVIII wieku w związku z badaniami drgań w rozmaitych środowiskach. Są używane w wielu dziedzinach, od inżynierii po fizykę, ekonomię i biologię.
"Łącząc genialną wizję geometryczną z genialnymi narzędziami i metodami analitycznymi, nadal ma bardzo ważny wpływ na te dziedzinę" - powiedział o laureacie przewodniczący komitetu Abela, Helge Holden. Akademia doceniła w szczególności wnoszony przez ponad 40 lat wkład w teorię regularności.
"Jest zaszczytem otrzymać to wyróżnienie, które rzuca światło na dzieło życia" – powiedział Caffarelli norweskiej agencji NTB, mówiąc, że jest "zaskoczony" i "szczęśliwy". Urodzony 8 grudnia 1948 w Buenos Aires matematyk jest pierwszym południowoamerykańskim laureatem prestiżowej nagrody, przyznawanej od 2003 roku.
Ustanowiona w roku 2002 i nazwana na cześć norweskiego matematyka Nielsa Henrika Abela (1802-1829) nagroda ma być oficjalnie wręczona 23 maja w Oslo przez króla Norwegii - Haralda V. Ta prestiżowa nagroda jest w dziedzinie matematyki uznawana (obok medalu Fieldsa) za odpowiednik Nagrody Nobla. W tym roku przyznano ją po raz 21. Także finansowy wymiar jest niebagatelny - 7,5 miliona koron norweskich (662 000 euro).
Norweska Akademia Nauk wybiera laureata na podstawie rekomendacji komitetu złożonego z pięciu wybitnych światowych matematyków. Kandydatów do nagrody można zgłaszać za pośrednictwem internetu (ale nie można nominować się samemu).
Niels Henrik Abel prowadził badania w dziedzinie teorii szeregów i całek. Udowodnił też niemożność rozwiązania równania stopnia wyższego niż cztery przez pierwiastniki (nie mylić z pierwiastkami). Zmarł na gruźlicę w roku 1829 mając 27 lat.
W roku 2022 laureatem nagrody Abela został Amerykanin Dennis Parnell Sullivan który zdobył nagrodę Abela za prace dotyczące topologii oraz teorii chaosu.(PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ zan/
