Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
22.12.2017 aktualizacja 23.12.2017

PAN postuluje opracowanie strategii ochrony Puszczy Białowieskiej

Wycięte drzewa, źródło PAP Wycięte drzewa, źródło PAP

Polska Akademia Nauk postuluje pilne opracowanie spójnej, uwzględniającej fakty i naukę, strategii ochrony Puszczy Białowieskiej - wynika z opinii opublikowanej w piątek na stronie akademii. Członkowie PAN opowiadają się też za powiększeniem Białowieskiego PN.

W piątek na stronie Polskiej Akademii Nauk opublikowano opinię w sprawie Puszczy Białowieskiej, podpisaną przez prezesa PAN prof. Jerzego Duszyńskiego oraz 142 członków akademii (https://informacje.pan.pl/index.php/informacje/1953-opinia-w-sprawie-puszczy-bialowieskiej).

"Polska Akademia Nauk postuluje pilne opracowanie spójnej strategii ochrony PB uwzględniającej przede wszystkim fakty i badania naukowe. Deklarujemy też udział w monitorowaniu bioróżnorodności i procesów lasotwórczych w PB. Opowiadamy się też za znaczącym powiększeniem obszaru Białowieskiego Parku Narodowego" - napisano w opinii.

W dokumencie zaznaczono, że "Puszcza Białowieska jest wśród lasów europejskich najmniej przekształconym przez człowieka, a przez to jednym z najcenniejszych obiektów przyrodniczych Europy".

Zwrócono uwagę, że osoby zamieszkujące i działające na obszarze oraz w otulinie Puszczy Białowieskiej mają często sprzeczne potrzeby, oczekiwania i interesy; "od lat nierozwiązany jest też problem nakładania się wielu form i reżimów ochronnych w PB". Wymieniono, że chodzi o Białowieski Park Narodowy i pozostające pod nadzorem trzech nadleśnictw PGL Lasy Państwowe, na które składają się: dwadzieścia trzy rezerwaty przyrody, Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000, transgraniczny Międzynarodowy Rezerwat Biosfery MaB, obszar Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO, obszar chronionego krajobrazu oraz Leśny Kompleks Promocyjny "PB".

"Nadzieją na rozwiązanie tego splotu uwarunkowań społecznych i przyrodniczych jest opracowanie jednolitych regulacji prawnych, które będą skuteczniej chronić PB i zyskają przychylność społeczności lokalnej" - skomentowano.

"Polska Akademia Nauk zwraca uwagę, że ciągle nie wypracowano jednoznacznych naukowych przesłanek wskazujących na efektywność ochrony bioróżnorodności PB poprzez stosowanie zabiegów sanitarnych zwalczających skutki masowego pojawienia się kornika drukarza. Z kolei powstrzymanie się od takich zabiegów, mające na celu zachowanie naturalnych procesów lasotwórczych, oznacza uznanie nadrzędności ochrony tych procesów względem ochrony bioróżnorodności" - można przeczytać w opinii.

Członkowie PAN podsumowują, że spór o Puszczę Białowieską toczy się na polu postaw i wartości. "Oba stanowiska - troska o różnorodność gatunkową lasu i troska o naturalną Puszczę, ścierają się ze sobą" - napisano.

W myśl pierwszego stanowiska - jak opisują członkowie PAN - cały obszar PB od wieków był poddawany działaniom człowieka i stąd znacznie oddalił się od swojego naturalnego charakteru. Jako taki powinien być poddawany zabiegom właściwym pielęgnacji lasów, w tym - sanitarnym wycinkom drzew i wywózkom drewna. Według drugiego podejścia natomiast Puszcza Białowieska także na dużych fragmentach leżących poza Parkiem Narodowym i rezerwatami, zachowała w dużej mierze charakter lasu naturalnego i "na jej terenie powinno się powstrzymywać od zabiegów właściwych dla komercyjnej gospodarki leśnej, a już bezwzględnie od użycia ciężkiego sprzętu - teraz i w przyszłości".

"Większości z nas bliższa jest ta druga postawa. Otwarty i gwałtowny konflikt w kwestii PB szkodzi wizerunkowi Polski w Europie" - napisano w opinii.

Wśród sygnatariuszy opinii są wybitni polscy uczeni tacy jak profesorowie: Janusz Marek Bujnicki, Agnieszka Chacińska, Tomasz Dietl, Ryszard Horodecki, Hubert Izdebski, Andrzej Jajszczyk, Michał Kleiber, Małgorzata Kossut, Karol Myśliwiec, Andrzej Trautman, Maciej Żylicz.

Na początku grudnia br. w Warszawie odbyła się konferencja naukowa dotycząca masowego pojawiania się kornika drukarza w Puszczy Białowieskiej "Managing bark beetle outbreak in Białowieża Primeval Forest". Organizowana była ona przez Polską Akademię Nauk we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także Ministerstwem Środowiska. W konferencji brali udział naukowcy z zagranicy i z Polski specjalizujący się w tej tematyce, a zaproszeni przez władze Polskiej Akademii Nauk. Prezes PAN Jerzy Duszyński podczas konferencji zapowiadał, że PAN w oparciu o wnioski z konferencji przygotuje opinię w sprawie Puszczy Białowieskiej.

Autor: Ludwika Tomala (PAP)

lt/ zan/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024