Nauka dla Społeczeństwa

19.03.2024
PL EN
19.02.2018 aktualizacja 19.02.2018

Polacy kończą konserwacje starożytnych mozaik z Risan w Czarnogórze

Polacy kończą konserwacje starożytnych mozaik w Risan w Czarnogórze. Prace nad podłogowymi wzorami wykonanymi z drobnych kawałków kolorowych kamieni trwały ponad pół roku. Turyści będą mogli je obejrzeć już latem tego roku - poinformował PAP prof. Piotr Dyczek.

Konserwowane przez zespół polskich ekspertów mozaiki pochodzą z tzw. willi Hypnosa, czyli bogatej i monumentalnej budowli, którą odkryli czarnogórscy badacze w latach 30. XX w. w Risan w południowo-zachodniej części Czarnogóry nad Zatoką Kotorską. Początkowo uważano, że pięć znalezionych mozaik wykonano w III-IV w. n.e. Jednak w 2010 r. polski zespół badaczy natknął się na kolejne 3 wewnątrz domostwa. Po dalszych badaniach i analizach okazało się, że wszystkie są jednak starsze - pochodzą z poł. II w. n.e.

"Mozaiki są unikatowe - nie znamy drugiej takiej budowli w tym rejonie, oprócz chorwackiego Splitu - z tak dużą ich liczbą" - powiedział PAP kierownik badań w Risan, prof. Piotr Dyczek z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW.

Konserwacja mozaik rozpoczęła się w październiku. Prowadzą ją absolwenci warszawskiej ASP - Adam Maciejewski i Anna Pszonka. Prace dobiegną końca w marcu. W kolejnych miesiącach mozaiki zostaną przeniesione na swoje pierwotne miejsce, czyli do wnętrza starożytnej budowli. Tam zostaną zaimpregnowane i pozostawione do zakończenia schnięcia.

Mozaiki przez wiele lat znajdowały się w budynkach lokalnego muzeum, gdzie czekały na renowacje. Konserwatorzy przenieśli je wcześniej z tzw. willi Hypnosa, zwijając w rulony (uprzednio przyklejając je do tkaniny), które teraz zostały rozwinięte i podzielone na kilkanaście części. Aby wzory były bardziej czytelne, konserwatorzy m.in. oczyścili powierzchnie kilkumilimetrowych prostopadłościennych kostek. Na końcowym etapie zabezpieczą mozaiki woskiem mikrokrystalicznym.

Konserwowane mozaiki są przeważnie biało-czarne. Mimo ograniczonego zasobu barw są bardzo urozmaicone tematycznie. Tylko jedna z nich przedstawia osobę - Hypnosa, czyli greckiego boga snu, od którego badacze nazwali konstrukcję. Na pozostałych znajdują się wzory geometryczne i floralne. W niektórych przypadkach są też rośliny przypominające stylizowane zwierzęta i na odwrót. "To motywy niezwykle bogate jak na okres i miejsce" - uważa prof. Dyczek. Do ich wykonania użyto pozyskanych w okolicy kolorowych wapieni.

Podczas ostatnich wykopalisk archeolodzy ustalili również, że nie była to prywatna willa, ale budynek pełniący rolę luksusowego hotelu lub oberży. Mozaiki znajdowały się w ekskluzywnych jadalniach. Również ściany i sufity były tam zdobione - w tym przypadku malowidłami, m.in. żółtymi gwiazdami i motywami roślinnymi podobnymi do tych z widocznych na mozaikach. Z kolei na piętrze, które uległo zniszczeniu, znajdowały się pokoje gościnne.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

szz/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024