Naukowcy z GIG monitorują zatopione kopalniane szyby

Przedsięwzięcie, współfinansowane przez europejski Fundusz Badawczy Węgla i Stali, jest realizowane przez międzynarodowe konsorcjum złożone z przedstawicieli uniwersytetów, jednostek badawczych oraz partnerów przemysłowych z Polski, Hiszpanii, Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii. Projekt wspiera też Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach krajowych środków przeznaczanych na naukę.

"Projekt koncentruje się na zagadnieniach związanych z monitoringiem i oceną stateczności częściowo lub całkowicie zatopionych szybów górniczych. Obecnie w krajach w Unii Europejskiej, w związku z głęboką restrukturyzacją sektora wydobywczego węgla kamiennego, występuje coraz więcej szybów górniczych zlikwidowanych czy przeznaczonych do likwidacji, dlatego takie badania są szczególnie ważne" - wyjaśniła rzeczniczka katowickiego Instytutu dr Sylwia Jarosławska-Sobór.

Jak mówi kierownik projektu, zastępca dyrektora naczelnego GIG ds. geoinżynierii i bezpieczeństwa przemysłowego, dr inż. Zbigniew Lubosik, szczególnie ważny jest udział w projekcie czterech partnerów przemysłowych – dwóch producentów węgla (Polska Grupa Górnicza i hiszpańska spółka górnicza Hulleras del Norte HUNOSA) oraz dwóch podmiotów zajmujących się restrukturyzacją kopalń i zarządzaniem ich majątkiem po likwidacji (polska Spółka Restrukturyzacji Kopalń oraz Coal Authority z Wielkiej Brytanii).

"Obecnie w Polsce występuje 16 szybów częściowo lub całkowicie zatopionych, zlokalizowanych na terenach zurbanizowanych. Utrata stateczności ich obudowy może mieć groźne konsekwencje w postaci zatopienia sąsiadujących kopalń, szybów, a nawet niżej położonych obszarów miejskich. Oprócz zaburzeń warunków hydrogeologicznych rezultatem może być też zniszczenie infrastruktury technicznej w rejonie szybu" - wyjaśnił dr Lubosik, wskazując na praktyczne znaczenie prowadzonych badań.

Dotąd, z powodu ograniczeń technicznych, w Polsce nie prowadzono badań obudowy szybowej na zatopionych odcinkach. "Udział i zaangażowanie przedsiębiorstw górniczych świadczy, że realizacja projektu była potrzebna, a jego wyniki znajdą zastosowanie w praktyce i przyniosą korzyści dla przemysłu" - uważa wicedyrektor GIG.

W ramach projektu opracowana została m.in. nowa sonda, dzięki której można określić stan techniczny obudowy szybowej na odcinkach zatopionych, co wcześniej było dużym problemem. Urządzenie jest przystosowane do pracy w warunkach wysokich ciśnień; w ostatnim czasie przeszło pomyślne testy w zatopionych szybach. Zastosowanie sondy umożliwia zebranie danych, które pozwalają na opracowanie wiarygodnych modeli numerycznych, a w konsekwencji na długookresową ocenę stateczności zatopionych szybów górniczych. (PAP)

autor: Marek Błoński

edytor: Dorota Skrobisz

mab/ skr/