Zjadanie przez ptaki może wyjść patyczakom na dobre
Fot. Fotolia
Nieruchawe patyczaki mogą rozprzestrzeniać się na znaczne odległości dzięki ptakom, które zjadają i trawią dorosłe osobniki, ale wydalają ich dobrze zabezpieczone jaja – informuje pismo "Ecology”.
W powszechnym mniemaniu, jeśli ptak zje owada, ginie zarówno owad, jak i jego potencjalne potomstwo. Jednak naukowcy z uniwersytetu w Kobe uważają, że zawarte w ciałach insektów niezłożone jaja mogą przejść przez ptasi układ pokarmowy i nie ulec strawieniu.
Hipotezę przetestowano na patyczakach, których jaja otacza twarda osłonka. Jak się okazało, niektóre jaja wydalane są w stanie nienaruszonym i wykluwają się z nich młode.
Ponieważ patyczaki same nie są w stanie przemieszczać się na większe odległości, zjedzenie przez ptaka może się przyczyniać do rozprzestrzenienia tych owadów. Podobny mechanizm często występuje u roślin, których potomstwo "podróżuje" dzięki ptakom zjadającym owoce.
Aby podobne rozwiązanie było skuteczne w przypadku owadów, muszą być spełnione trzy warunki. Po pierwsze, jaja muszą być odporne na strawienie. Po drugie, wyklute z nich młode powinny umieć o siebie zadbać. I po trzecie, jaja nie powinny wymagać dodatkowego zapłodnienia. Patyczaki spełniają wszystkie te warunki – co prawda ich jaja są zwykle zapładniane tuż przed złożeniem, jednak mogą również rozwijać się bez niego – partenogenetycznie. Jaja otacza twarda osłonka, a wyklute z nich młode patyczaki z łatwością znajdują rośliny, którymi się żywią.
Naukowcy karmili jajami trzech gatunków patyczaków szczeciaki rudouche (Hypsipetes amaurotis), ptaki z rodziny bilbili (Pycnonotidae). Szczeciaki należą do najważniejszych ptasich drapieżników polujących na patyczaki.
W przypadku wszystkich trzech gatunków owadów w stanie nienaruszonym wydalanych było od 5 do 20 proc. jaj. Z jaj jednego gatunku z powodzeniem wykluły się młode.
Dorosłe patyczaki są często zjadane przez ptaki, a w odwłokach samic zawsze znajdują się jaja, zatem szanse na poszerzenie zasięgu owada są znaczące. Wiele gatunków tych przypominających gałązki stawonogów żyje na wyspach oddalonych od stałego lądu.
Autorzy badań zamierzają przeprowadzić badania genetyczne, by sprawdzić, jak się ma występowanie spokrewnionych ze sobą owadów do szlaków migracji zjadających je ptaków - oraz czy są genetyczne podobieństwa pomiędzy patyczakami a roślinami, których nasiona roznoszone są przez ptaki. (PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ zan/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
