‘Oumuamua prawdopodobnie jest jednak kometą
Artystyczna wizja obiektu `Oumuamua, który przyleciał do Układu Słonecznego z przestrzeni międzygwiazdowej. Źródło: ESA/Hubble, NASA, ESO, M. Kornmesser
Najnowsze badania obiektu ‘Oumuamua wskazują, iż oddala się on od Słońca szybciej niż przypuszczano. W świetle nowych wyników naukowcy sądzą, że jednak jest to kometa, a nie planetoida.
Wyniki badań opublikowano w „Nature”; poinformowały o nich również Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) i Europejska Agencja Kosmiczna (ESA).
‘Oumuamua to pierwszy zaobserwowany obiekt, który wleciał do Układu Słonecznego z przestrzeni międzygwiazdowej. Odkryto go 19 października 2017 r. przy pomocy teleskopu Pan-STARRS 1 na Hawajach. Jego pozasłoneczne pochodzenie wzbudziło wielką sensację.
Astronomowie zaczęli intensywnie badać tego gwiezdnego przybysza, oszacowano m.in. jego kształt (bardzo wydłużony), ustalono iż koziołkuje (w tych badaniach udział mają polscy astronomowie), rozważano z którego systemu mógł przylecieć (również polski udział), określono że jego powierzchnia ma cechy podobne do komet, aczkolwiek nie wykryto kometarnej aktywności. W związku z tym przyjęto wtedy, iż jest to raczej planetoida, a nie kometa.
Teraz dodatkowo przeanalizowano obserwacje dokonane przy pomocy Bardzo Dużego Teleskopu (VLT), należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO); Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, który należy do NASA/ESA; Teleskopu Kanadyjsko-Francusko-Hawajskiego oraz Teleskopu Gemini South. Międzynarodową grupą badawczą kierował Marco Micheli z Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA).
Naukowcy przeanalizowali 177 obserwacji astrometrycznych (określających pozycje obiektu) wykonanych teleskopami naziemnymi oraz dodatkowych 30 z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Wyniki wskazują, że ruch ‘Oumuamua w przestrzeni nie pasuje dobrze do trajektorii obliczonej na podstawie oddziaływań grawitacyjnych od Słońca: ośmiu planet, Księżyca, Plutona, 16 największych ciał w pasie planetoid.
Okazało się, że najlepsze wytłumaczenie dla obserwowanego ruchu ciała stanowi ulatnianie się materii z powierzchni ‘Oumuamua na skutek ogrzewania słonecznego. Może to dostarczać niewielkiego, ale nieustannego oddziaływania, które wpływa na ruch obiektu.
Takie uwalnianie materii gazowej jest typowe dla komet i przeczy dotychczasowej klasyfikacji ciała. Gdy komety zbliżają się do Słońca, zazwyczaj pod wpływem ogrzewania tracą gaz i pył, które formują wokół jądra obłok materii nazywany komą. Powstaje też charakterystyczny warkocz.
W przypadku ‘Oumuamua nie zaobserwowano komy, ani warkocza, ale badacze sądzą że przyczyną może być to, iż obiekt wyrzuca duże ziarna pyłu, a chmura takich cząstek może nie być odpowiednio jasna, aby móc ja dostrzec. Większość zwykłych komet ma na powierzchni małe ziarna pyłu. `Oumuamua mógł tego rodzaju ziarna utracić podczas swojej podróży przez przestrzeń międzygwiazdową, a pozostały jedynie te większe.
Naukowcy rozważali także inne hipotezy mogące wyjaśnić niespodziewane zmiany prędkości, ale okazały się mniej prawdopodobne. W szczególności analizowano wpływ ciśnienia promieniowania słonecznego, efekt Jarkowskiego, efekty podobne do tarcia, potencjalne chwilowe efekty, takie jak zderzenie z innym obiektem. Odrzucono także hipotezę, że mógłby to być międzygwiazdowy statek kosmiczny, gdyż łagodny i ciągły wzrost prędkości to nie jest cecha typowa dla silników rakietowych, a dodatkowo ‘Oumuamua koziołkuje we wszystkich trzech osiach, co również nie przemawia za sztucznym pochodzeniem obiektu.
„Sądzimy, że to niewielka, dziwna kometa. W danych widzimy, że jej przyspieszenie jest tym mniejsze, im dalej od Słońca się znajduje, co jest typowe dla komet” - podsumowuje Marco Micheli. (PAP)
cza/ ekr/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
