Clarivate Analytics typuje tegorocznych noblistów

Clarivate Analytics jest jedyną organizacją, która wykorzystuje dane ilościowe do sporządzania rocznych prognoz potencjalnych laureatów Nobla. Poczynając od roku 2002 analitycy Clarivate (będącej w wówczas częścią medialnej firmy Thomson Reuters) analizują dane z publikacji i cytowań Web of Science, aby zidentyfikować wpływowych badaczy w dziedzinach nagradzanych Noblem: fizjologii i medycynie, fizyce, chemii oraz ekonomii.

Chodzi o osoby, których prace badawcze były cytowane z dużą częstotliwością - zazwyczaj mieściły się w 0,01 proc. najczęściej cytowanych prac - i których wkład do nauki był przełomowy. Spośród tak zwanych Citation Laureates do chwili obecnej Nagrodę Nobla otrzymało 46 osób, z czego 27 w ciągu dwóch lat od ich wpisania na listę.

Autorzy niezwykle wysoko cytowanych prac (2000 lub więcej cytowań to rzadkość) są zwykle członkami krajowych akademii nauk, mają wysokie stanowiska na uniwersytetach i w innych instytutach badawczych lub otrzymali wiele najwyższych międzynarodowych nagród w swoich dziedzinach. Często otrzymują Nagrodę Nobla.

W tym roku 11 z 17 typowanych naukowców pracuje w wiodących instytucjach akademickich Ameryki Północnej; inni pochodzą z Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Hiszpanii, Japonii i Korei Południowej. Dwie z tych 17 osób to kobiety.

Oto typowani do Nobla 2018 naukowcy:

Fizjologia lub medycyna

Napoleone Ferrara z University of California w San Diego. Za odkrycie czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF), kluczowego regulatora angiogenezy, procesu, w którym powstają nowe naczynia krwionośne, zarówno w zdrowej tkance, jak i w nowotworach. Praca Ferrary doprowadziła do opracowania leków hamujących wzrost naczyń krwionośnych w nowotworach i oraz powodujących ślepotę chorobach oczu, takich jak zwyrodnienie plamki związane z wiekiem.

Minoru Kanehisa, uniwersytet w Kioto (Japonia) - za wkład w bioinformatykę, szczególnie w rozwój Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes (KEGG). Ta baza danych dotyczących szlaków białkowych zaangażowanych w ekspresję genów pozwala badaczom gromadzić, porównywać i interpretować dane dotyczące procesów zachodzących w komórkach - na przykład tych, które leżą u podstaw chorób.

Solomon H. Snyder z Johns Hopkins University w Baltimore – za identyfikację receptorów dla wielu neuroprzekaźników i środków psychotropowych, w tym receptorów mózgu związanych z opiatami. Jego spostrzeżenia zostały wykorzystane przy opracowywaniu wielu popularnych leków na receptę, takich jak środki przeciwbólowe.

Fizyka

David Awschalom, University of Chicago i Arthur C. Gossard, University of California w Santa Barbara – za zaobserwowanie spinowego efektu Halla w półprzewodnikach. Znajomość zachowania się elektronów pod wpływem pola magnetycznego może przydać się w wielu dziedzinach, na przykład przy budowie komputerów kwantowych.

Sandra M. Faber z University of California w Santa Cruz - za pionierskie metody określania wieku, wielkości i odległości galaktyk oraz inne prace wnoszące wkład w kosmologię, w tym dotyczące "zimnej ciemnej materii" uważanej za brakującą materię wszechświata.

Yury Gogotsi z Drexel University w Filadelfii, Rodney S. Ruoff (IBS CMCM Center i Ulsan National Institute of Science and Technology, Korea Południowa) oraz Patrice Simon z Université Paul Sabatier Toulouse III – CNRS w Tuluzie, Francja, za odkrycia dotyczące materiałów na bazie węgla, w tym przydatnych do magazynowania energii w kondensatorach oraz zrozumienia mechanizmów działania superkondensatorów.

Chemia

Eric N. Jacobsen z Harvard University w Cambridge, Massachusetts - za wkład w reakcje katalityczne w syntezie organicznej, szczególnie w rozwoju epoksydacji Jacobsena.

George M. Sheldrick z Georg-August-Universitat Göttingen - za swój ogromny wpływ na krystalografię strukturalną poprzez wprowadzenie i utrzymanie systemu komputerowego SHELX.

JoAnne Stubbe z MIT w Cambridge za odkrycie, że reduktazy rybonukleotydowe przekształcają rybonukleotydy w deoksyrybonukleotydy dzięki mechanizmowi wolnorodnikowemu. Te deoksyrybonukleotydy z kolei są podstawą syntezy i naprawy DNA.

Ekonomia

Manuel Arellano, CEMFI, Madryt, Hiszpania i Stephen R. Bond, Oxford University, Wielka Brytania - za wkład w analizę danych panelowych, w szczególności estymatora Arellano i Bonda. Ta metoda wykorzystuje schematy czasowe w danych panelu, aby oszacować ekonomiczną reakcję na zmianę polityki lub innej zmiennej.

Wesley M. Cohen, Duke University, Durham, NC i Daniel A. Levinthal, University of Pennsylvania w Filadelfii - za wprowadzenie i rozwój koncepcji zdolności absorpcyjnej (tj. zdolności firm do oceny, asymilacji i stosowania wiedzy zewnętrznej) i jej wkład w pogłębianie naszego zrozumienia innowacyjnych wyników firm, branż i narodów.

David M. Kreps, Stanford University, Kalifornia - za wkład w badanie dynamicznych zjawisk gospodarczych, w teorię wyboru, finanse, teorię gier i teorię organizacji.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/