Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
23.10.2018 aktualizacja 23.10.2018

J.M. Coetzee doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego

Wręczenie doktoratu honoris causa Uniwersytetu Śląskiego pisarzowi, Nobliście, prof. Johnowi Maxwellowi Coetzee (P) przez rektora Uniwersytetu Śląskiego prof. dr. hab. Andrzeja Kowalczyka (L) na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Fot. PAP/Andrzej Grygiel 23.10.2018 Wręczenie doktoratu honoris causa Uniwersytetu Śląskiego pisarzowi, Nobliście, prof. Johnowi Maxwellowi Coetzee (P) przez rektora Uniwersytetu Śląskiego prof. dr. hab. Andrzeja Kowalczyka (L) na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Fot. PAP/Andrzej Grygiel 23.10.2018

Jeden z najwybitniejszych pisarzy współczesnych, zdobywca literackiej Nagrody Nobla w 2003 r. prof. John Maxwell Coetzee został we wtorek wyróżniony tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

"Konsekwentna i głęboko ludzka postawa prof. Johna Maxwella Coetzee’ego, jego dokonania, osiągnięcia i zasługi sprawiają, że stał się on dla wielu czytelników na świecie i dla nas - społeczności Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – mistrzem, nauczycielem, wychowawcą i strażnikiem humanizmu. Społeczności akademickiej potrzeba mistrzów, od których możemy się uczyć. Jesteśmy dumni z tego, że Uniwersytet Śląski powiększy grono swoich doktorów honoris causa o postać, która jest dla nas autorytetem naukowym i moralnym” – powiedział rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Andrzej Kowalczyk.

Prof. Coetzee w swoim krótkim wystąpieniu mówił o lingua franca, wspominając że najpierw rolę tego wspólnego języka nauki i edukacji pełniła łacina, potem francuski, niemiecki i angielski, a w końcu zaczął ją pełnić jedynie angielski.

„Wierzę – i nie jestem w tej wierze osamotniony – że posługiwanie się określonym językiem przynosi ze sobą adoptowanie właściwego mu sposobu postrzegania świata” – powiedział noblista. Dodał, że to zjawisko nie zawsze mile widziane, zwłaszcza wśród przedstawicieli mniejszych kultur. W tym kontekście wspomniał książkę profesor Anny Wierzbickiej z Australian National University pt. "Imprisoned in English".

Wątpliwości, w jakim języku sam ma mówić, wyraził również jednym zdaniem po polsku, rozpoczynając wykład. Prof. Coetzee ma bowiem wśród swoich przodków pradziadka, którego ojczystym językiem był polski. W odkryciu tych polskich korzeni pomagał mu promotor jego doktoratu, również pisarz i literaturoznawca prof. Zbigniew Białas z Instytutu Kultur i Literatur Anglojęzycznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Urodzony w 1844 r. pradziadek pisarza, który w Południowej Afryce pracował dla niemieckiego towarzystwa misyjnego i nazywał się Balthasar du Biel, urodził się z polskich rodziców i chodził do szkoły, gdzie nauczanie odbywało się w języku polskim. W powieści „Boyhood” Coetzeego z 1997 r. występuje postać pradziadka o tym nazwisku, w tekście przedstawionego, jako "okropny stary Niemiec".

Prof. Białas ustalił, że pradziadek noblisty urodził się w wiosce Czarnylas niedaleko Odolanowa i nazywał się Dubiel. "To dziwne uczucie - zacząć myśleć o sobie, jako o w pewnym sensie Polaku, po latach myślenia o sobie, jako o w pewnym sensie Niemcu" – napisał John Maxwell w liście z podziękowaniami, skierowanym do polskiego naukowca.

"Przyznając ci, profesorze, najwyższą godność akademicką – doktorat honorowy – społeczność Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach chyli czoła przed twoimi znakomitymi i wiekopomnymi dokonaniami na niwie literatury, przed mistrzostwem twojego warsztatu i głębokością twojej myśli, składa hołd twojej mądrości i przenikliwości" – podsumował prof. Zbigniew Białas.

Urodzony w 1940 r. w Kapsztadzie John Maxwell Coetzee to profesor literatury, honorowy członek centrum badawczego swojego imienia na Uniwersytecie w Adelajdzie, ceniony literaturoznawca oraz tłumacz, dwukrotny laureat Nagrody Bookera (1983, 1999) oraz innych prestiżowych nagród literackich, laureat najwyższego odznaczenia w Republice Południowej Afryki.

W swojej ponadpięćdziesięcioletniej historii Uniwersytet Śląski w Katowicach uhonorował tytułem doktora honoris causa 56 osobistości, m.in. Tadeusza Różewicza, Józefa Szajnę, Ryszarda Kapuścińskiego, Sławomira Mrożka, Wojciecha Kilara, Jacquesa Derridę. (PAP)

autorka: Anna Gumułka

lun/ zan/ ekr/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024