Na 100-lecie Międzynarodowej Unii Astronomicznej - globalne obchody

Z okazji stulecia istnienia IAU przypomni całe stulecie odkryć astronomicznych; będzie pokazywać rolę astronomii w rozwoju nauki, techniki, kultury i jej użyteczności jako narzędzia w edukacji i rozwoju.

IAU ustanowiła sto krajowych komitetów, które będą koordynować wydarzenia w poszczególnych państwach. Jak na razie zgłoszono ponad 700 wydarzeń w 72 krajach, w tym w Polsce. Hasłem przewodnim IAU100 będzie „Pod wspólnym niebem” („Under One Sky).

Obchody rozpoczną się akcją o nazwie 100 Hours of Astronomy 2.0 (100 godzin astronomii 2.0). Na całym świecie w różnych miejscach w dniach od 10 do 13 stycznia 2019 r. będą organizowane imprezy popularyzujące astronomię w społeczeństwie. IAU określa to jako „globalny piknik astronomiczny”. Obecnie do bazy IAU zgłoszono 250 wydarzeń, organizacja zachęca kolejne grupy do włączenia się w projekt.

Później, 11 i 12 kwietnia 2019 r., odbędą się centralne uroczystości w Pałacu Akademii w Brukseli (Belgia). IAU zaprosiła wybitnych naukowców, wysokich rangą przedstawicieli administracji, reprezentantów przemysłu, młodych badaczy i polityków. W uroczystościach udział wezmą m.in. dwaj laureaci Nagrody Nobla (Ben Feringa i Brian Schmidt), astronauci (Chiaki Mukai z JAXA) i John Grunsfeld z NASA), czy Dyrektor Generalny ds. Badań i Innowacji Komisji Europejskiej – Jean-Eric Paquet.

IAU zapowiada realizację projektów przez cały rok. Wystawa Above and Beyond ma pokazać ostatni wiek odkryć i przełomów technologicznych w astronomii. Dwa duże projekty będą skierowane do szkół i nauczycieli: Einstein Schools oraz Open Astronomy Schools. Międzynarodowa Unia Astronomiczna pragnie też zwrócić uwagę społeczeństw na świecie na konieczność ochrony obszarów naturalnego ciemnego nieba jako przyrodniczego i kulturalnego dziedzictw całej ludzkości, tak aby przyszłe pokolenia również miały dostęp do widoku rozgwieżdżonego nocnego nieba. IAU ogłosiła także 21 projektów specjalnych, które uzyskały jej wparcie finansowe.

Jak mówi Krzysztof Czart, polski koordynator IAU100, w naszym kraju - poza wybranymi projektami światowymi - planowane są także inicjatywy ogólnopolskie i lokalne, np. wizyty astronomów w szkołach czy konkurs na aplikacje mobilne związane z kosmosem. Projekty te będą realizowane w różnych momentach 2019 r., szczegóły będą zamieszczane na stronie www.iau100.pl

W 2019 r. we wrześniu w Olsztynie odbędzie się też duża konferencja polskich astronomów. Dodatkowo w związku z IAU100 w Olsztynie zaplanowane jest spotkanie przedstawicieli polskich organizacji zajmujących się tematyką astronomii i kosmosu – od dużych ogólnopolskich podmiotów, po niewielkie kluby astronomiczne.

"Warto też zwrócić uwagę, że poza globalną rocznicą stulecia Międzynarodowej Unii Astronomicznej mamy w przyszłym roku także polskie setne rocznice w tej dziedzinie" - dodaje Krzysztof Czart.

"Mowa tu o 100 latach tradycji miłośniczego ruchu astronomicznego (początki formowania się Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii) oraz 100 latach od wydania pierwszego numeru poprzedniczki +Uranii+ – polskiego czasopisma o kosmosie, które jest jednym z najstarszych popularnonaukowych tytułów astronomicznych spośród obecnie ukazujących się na świecie, a także jednym z najstarszych polskich czasopism. Wydawcami +Uranii+ są wspólnie Polskie Towarzystwo Astronomiczne zrzeszające zawodowych astronomów oraz Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii skupiające entuzjastów tej dziedziny. Stulecie będzie też świętować obserwatorium astronomiczne Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu" – tłumaczy astronom.

Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) została założona w 1919 roku. Polska jest jej członkiem od 1922 roku. Obecnie IAU zrzesza ponad 13500 zawodowych astronomów z ponad 100 krajów świata. Celem jej działania jest promowanie astronomii poprzez współpracę międzynarodową, we wszystkich jej aspektach: badań naukowych, popularyzacji, edukacji i rozwoju. W roku 2009 organizacja, razem z UNESCO, przeprowadziła Międzynarodowy Rok Astronomii, w którego wydarzeniach wzięło udział łącznie ponad 800 milionów ludzi. (PAP)

cza/ zan/