Receptor CD69 pozwala wcześnie przewidzieć ryzyko miażdżycy

Miażdżyca to choroba, w której dochodzi do nagromadzenia złogów lipidów w ścianach tętnic. Zwykle nie jest wykrywana, dopóki nie spowodowała poważnego problemu zdrowotnego - takiego jak zawał mięśnia sercowego lub udar mózgu. W tej zaawansowanej fazie leczenie miażdżycy jest już mało skuteczne, za to długotrwałe i kosztowe dla systemu opieki zdrowotnej, a jakość życia dotkniętych miażdżycą osób znacznie się obniża.

Zarówno pochodzenie miażdżycy, jak i jej postęp prowadzący do zawału czy udaru, w znacznym stopniu wiąże się z reakcją zapalną układu odpornościowego. Jednak zależności pomiędzy metabolizmem lipidów a procesem zapalnym nie zostały jak dotąd wystarczająco wyjaśnione.

Zgodnie z uznaną hipotezą, utlenione lipoproteiny o małej gęstości (LDLox) powodują gromadzenie się zapalnych komórek odpornościowych w płytce miażdżycowej. Istnieją również dowody na to, że komórki i tkanki mogą reagować na LDLox poprzez hamowanie sygnałów sprzyjających zapaleniu.

Zespół hiszpańskich naukowców z Centro Nacional de Investigaciones Cardiovasculares CARLOS III (CNIC) pod kierownictwem Francisco Sánchez-Madrid oraz Pilar Martín wykazał, że im niższy poziom ekspresji cząsteczki CD 69 w komórkach krwi, tym wyższe ryzyko wystąpienia miażdżycy. Wpływ poziomu CD69 jest niezależny od klasycznych sercowo-naczyniowych czynników ryzyka.

Naukowcy zidentyfikowali cząsteczkę CD69 jako receptor komórek T dla utlenionych lipoprotein, który przyczynia się do kontrolowania procesu zapalnego i w ten sposób zapobiega rozwojowi miażdżycy. W swoim projekcie badawczym zespół wykorzystał myszy pozbawione genu dla CD69. „Wiązanie LDLox z CD69 powoduje przyjęcie przez limfocyty T, profilu przeciwzapalnego co chroni przed rozwojem miażdżycy u myszy i ludzi" - wyjaśnia Pilar Martín.

Kliniczne znaczenie badania potwierdzają wyniki analizy CD69 w limfocytach zawartych w próbkach krwi uzyskanych od 305 uczestników projektu PESA (Progression of Early Subklinical Atherosclerosis). PESA jest prospektywnym badaniem, w którym wykorzystuje się zaawansowane techniki obrazowania w celu wykrycia obecności blaszek miażdżycowych u osób które nie wykazują objawów chorobowych. W badaniu oceniano obecność i postęp miażdżycy u ponad 4 tysięcy uczestników w średnim wieku. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/