Chrońmy Puszczę Białowieską w formie parku narodowego - apelują naukowcy

Tekst rezolucji pt. "Białowieża Forest: Hands off and eyes on!" przygotowali specjaliści zajmujący się ekologią, ochroną przyrody i biologią lasu - uczestnicy konferencji "Forests at risk: Białowieża and beyond" (Lasy w niebezpieczeństwie: nie tylko Puszcza Białowieska), która w tym tygodniu odbyła się w Warszawie. Wzięło w niej udział ok. 150 osób z 24 krajów.

"My, uczestnicy konferencji +Forest at risk: Białowieża and beyond+ i osoby zawodowo zajmujące się ochroną przyrody wyrażamy głębokie zaniepokojenie dotyczące przyszłości polskiej części Puszczy Białowieskiej i namawiamy władze polskie, unijne oraz międzynarodowe do wypełnienia swoich zobowiązań związanych z ochroną tego cennego i wyjątkowego naturalnego dziedzictwa dla obecnych i przyszłych pokoleń" - napisali uczestnicy konferencji. 

Zaapelowali też o natychmiastowe wstrzymanie wszelkiej działalności leśnej na terenie puszczy i ochronę całej polskiej części Puszczy Białowieskiej w formie parku narodowego. Apelują o wdrożenie opartej na wiedzy naukowej strategii dotyczącej ochrony procesów ekologicznych i różnorodności biologicznej, która jest zgodna z prawem narodowym i międzynarodowym. Wskazują na potrzebę opracowania programu, który zabezpieczy potrzeby społeczności lokalnych i pozwoli promować ich zrównoważony rozwój, a także wykorzystanie Puszczy Białowieskiej w sposób inny, niż związany z pozyskiwaniem drewna.

Uczestnicy konferencji podkreślili w rezolucji, że choć lasy pierwotne mają wyjątkową wartość konserwatorską, to stanowią poniżej jednego procenta powierzchni lasów Europy. W tym kontekście wskazują na wyjątkowość położonej na terenie Polski i Białorusi Puszczy Białowieskiej. Stanowi ona największą pozostałość nizinnego lasu pierwotnego, o niewielkim stopniu ingerencji ze strony człowieka - i zarazem najlepiej zachowany las nizinny w Europie. Jest bezcennym centrum różnorodności, m.in. gatunkowej czy genetycznej. Takie bogactwo to efekt nieprzerwanego istnienia tego lasu od niemal 12 tys. lat. W tym czasie las poddany był - przy bardzo ograniczonej interwencji ze strony człowieka - procesom naturalnym, w tym również związanym z działaniem silnych wiatrów, pożarów czy różnych owadów - podkreślili naukowcy.

Puszcza Białowieska jest niezastąpionym laboratorium nauk ekologicznych i ewolucyjnych - zaznaczają sygnatariusze rezolucji. Ich zdaniem powinna ona pozostać ważnym punktem odniesienia dla nauk związanych z ochroną przyrody czy nowoczesnego leśnictwa. Wiedza z tym związana pozwala lepiej poznawać odporność ekosystemu leśnego i możliwości jego adaptacji np. do zmian klimatu. Ma też znaczenie w kontekście tworzenia polityki adaptacji do zmian klimatycznych w lasach gospodarczych.

Puszcza Białowieska znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, a jej polska część jest włączona w sieć Natura 2000. Na dwóch trzecich powierzchni polskiej części Puszczy nadal prowadzona jest działalność leśnicza, obejmująca wycinkę drzew, nasadzenia, grodzenie, budowę dróg i działania melioracyjne - przypominają autorzy rezolucji. Ostrzegają oni, że działalność ta "stanowi dla Puszczy Białowieskiej ogromne zagrożenie i podważa możliwość wspierania dobrobytu i zrównoważonego rozwoju społeczności lokalnych. 17 kwietnia 2018 r. prowadzone ostatnio wycinki w Puszczy zostały uznane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej za nielegalne. Jednak ze względów bezpieczeństwa i ze względów przeciwpożarowych zaplanowano kolejne cięcia. Przyszłość tego wyjątkowego lasu pozostaje zagrożona i niepewna".

Pełen tekst rezolucji można znaleźć TU. Osoby chętne mogą ją podpisać przez internet (lista). 

Warszawską konferencję zorganizowało Society for Conservation Biology-European Section i Uniwersytet Warszawski przy wsparciu Wydziału Nauk Leśnych Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych, Uniwersytetu Wrocławskiego i Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. 

PAP - Nauka w Polsce

zan/ ekr/