Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
28.02.2019 aktualizacja 28.02.2019

Sowa wypatrzy przemyt

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Już nikomu nie uda się ukryć w aucie narzędzia zbrodni, bomby, przemycanych narkotyków i papierosów, kosztowności ani cennych dóbr przyrody. Polski system "Sowa" prześwietli cały samochód milimetr po milimetrze - nie tylko na przejściu granicznym, ale również na parkingu, w bramie czy na stacji kontroli.

System skanowania pojazdów "Sowa" powstał w Narodowym Centrum Badań Jądrowych. Opracowali go naukowcy, inżynierowie i konstruktorzy z Zakładu Fizyki i Techniki Akceleracji Cząstek. Prezentacja prototypu gotowego do produkcji odbyła się 13 lutego w Parku Naukowo-Technologicznym Świerk.

Pierwszymi naturalnymi odbiorcami rozwiązania będą przedstawiciele służb celnych. Sowa byłaby wsparciem pracy policji i inspektorów transportu drogowego. Przy pomocy systemu można bowiem bez trudu wykryć przemyt, planowane przestępstwo albo zapobiec zamachowi terrorystycznemu.

RENTGEN W KONTENERZE PRZYJEDZIE DO POJAZDU

Nowatorski system mieści się w kontenerze, który można przewieźć w dowolne miejsce kontroli. Sercem, a właściwie okiem "Sowy" jest lampa rentgenowska umieszczona na dachu kontenera. Stanowi ona źródło promieniowania X. Układ nerwowy mieści się w podłodze i ścianach kontenera naszpikowanych detektorami. Dzięki nim osoby dokonujące inspekcji uzyskują czytelny obraz wnętrza samochodu. Każdy obiekt prześwietlany jest z najdrobniejszymi detalami. Badanie trwa ok. 2 minut, a otrzymany obraz może być natychmiast analizowany. Ważną zaletą systemu jest bardzo dokładne odwzorowywanie podwozia i ścian bocznych prześwietlanego pojazdu.

Jak podkreślił podczas prezentacji jeden z jego twórców, dr hab. Sławomir Wronka, "Sowa" pozwala kontrolować samochody szybko i bezdotykowo, czyli bez konieczności demontażu czy prucia i zaglądania pod blachy. Liniowy detektor w kształcie litery „U” umożliwia prześwietlenie ścian bocznych samochodu, sprawdzenie zawartości drzwi, kół i nadkoli. Oprogramowanie pozwala na zbliżanie i uwidocznienie wybranych szczegółów skanu za pomocą cyfrowych filtrów.

Inżynierowie gwarantują, że dzięki dużej dokładności skanowania nawet drobne, ukryte przedmioty oraz uszkodzenia mogą być bez trudu dostrzeżone. "Przeszkolony inspektor jest w stanie dostrzec nawet pojedyncze papierosy w przemycanym ładunku, ukryty niebezpieczny sprzęt lub nielegalne modyfikacje techniczne samochodu" – zapewnił dr hab. Wronka.

PRZEMYTNIKU BÓJ SIĘ... ALE NIE NAPROMIENIOWANIA

"Sowa" nie ma własnego napędu, ale łatwo i szybko można go przewozić. Mobilny system umożliwi kontrolę w dowolnym miejscu, nie tylko na przejściach granicznych. Kontener pozwala kontrolować auta osobowe i małe samochody dostawcze na parkingach, przy bramach wjazdowych na tereny chronione lub w stacjach technicznych.

Jak zaznaczył inż. Michał Matusiak, członek zespołu tworzącego „Sowę”, samo prześwietlanie musi odbywać się bez udziału kierowcy. Mimo, że dawka promieniowania jest ponad 100 razy mniejsza niż w czasie tomografii medycznej, to prawo zakazuje narażenia ludzi na działanie promieniowania rentgenowskiego bez wyraźnych wskazań lekarza.

Kontrolowany samochód będzie wprowadzany na platformę umieszczoną na rolkach. Po uruchomieniu systemu linka zacznie przesuwać do przodu samochód - automatycznie bez narażania kierowcy. W tym czasie wiązka promieniowania emitowana z góry przeskanuje pojazd linia po linii. Po kilku minutach operator otrzyma szczegółowy obraz radiograficznym pojazdu i jego ładunku z dokładnością do ułamka milimetra.

Konstruktorzy zadbali również o bezpieczeństwo operatora i obserwatorów. Ścianki kontenera chronią także osoby przebywające na zewnątrz, co czyni urządzenie całkowicie bezpiecznym dla obsługi i osób postronnych, które znalazłyby się w pobliżu. Nie wymaga odgradzania strefy bezpieczeństwa. Skaner może być stosowany z powodzeniem w miejscach użyteczności publicznej. To ważne, ponieważ system był budowany z myślą o tym, aby można go było łatwo przewieźć na wybrane przejście graniczne, parking przy autostradzie lub wjazd na teren strzeżony.

PAP - Nauka w Polsce

kol/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024