Nauka dla Społeczeństwa

23.04.2024
PL EN
04.01.2011 aktualizacja 04.01.2011

Lech Wyszczelski „Wojna polsko-bolszewicka 1919 - 1920”

Niewypowiedziana przez żadną ze stron wojna polsko-rosyjska 1919-1920 to największy konflikt zbrojny w czasie walk o kształt granic odrodzonej  w 1918 roku, po 123 latach niewoli Polski.  <strong>Przyczyny wojny z bolszewikami, jej przebieg i skutki  prezentuje monografia Lecha Wyszczelskiego „Wojna polsko-bolszewicka 1919 - 1920”.  Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa BELLONA.</strong><br />

„W literaturze przedmiotu dość często można znaleźć określenie <wojna 1920 roku>, jest ono też powszechnie używane w mediach; nagminnie w polskiej publicystyce, niekiedy używa go też część krajowych historyków, a także występuje w licznych rosyjskich opracowaniach naukowych, nawet najnowszych. Nazwę taką stosuje też z reguły historiografia zachodnioeuropejska” – pisze prof. Lech Wyszczelski we wstępie do monografii. Jego zdaniem jest to duże uproszczenie. „Regularne działania militarne w tej wojnie prowadzone w 1919 r. miały liczący się wymiar i przyniosły stronie polskiej duże zyski terenowe (…). Faktem jest natomiast, że decydujące operacje, po obu stronach, odbyły się w 1920 roku i to one przesądziły o wyniku wojny” – podkreśla prof. Wyszczelski.      

Historyk zauważa, że wojna polsko - rosyjska  1919 – 1920 r. składała się jakby z dwóch faz: działań prowadzonych w 1919 roku, których ani Rosja, ani Polska nie traktowały jak realizacji założonych celów strategicznych, chociaż Polacy w północnym sektorze frontu wyszli daleko na wschód, osiągając linię rzek: Dźwina – Auta – Berezyna i wielkich operacji zaczepnych w 1920 roku – te angażowały po obu stronach podstawowy potencjał militarny, a ich celem było pokonanie przeciwnika. „Pomimo polskiego zwycięstwa w końcowej fazie tej wojny nie udało się jednak zrealizować założonego celu strategicznego, czyli odsunąć Rosji od wpływu na politykę europejską. Nie było to możliwe, polskie zwycięstwa nie doprowadziły bowiem do znaczącego rozbicia Armii Czerwonej, która zachowała jeszcze potężny potencjał wojenny. Zawarty pokój miał charakter kompromisu, mimo osiągnięcia przez Polskę stosunkowo korzystnego przebiegu jej granicy wschodniej”  - pisze autor monografii. Jak dodaje, obie strony były na tyle wyczerpane ekonomicznie, że nie mogły już prowadzić działań militarnych na dużą skalę.     

Prof. Wyszczelski nie koncentruje się tylko na działaniach militarnych. Podejmuje też kwestie związane z próbami doprowadzenia do dyplomatycznego rozstrzygnięcia sporu, co w końcu osiągnięto. Prezentuje międzynarodowe tło tej wojny i dwuznaczną postawę mocarstw zachodnich wobec Polski. Autor podkreśla, że chciał uwypuklić rolę konsolidacji społeczeństwa polskiego w obliczu groźby utraty niepodległości i suwerenności jako podstawowego czynnika prowadzącego do przełomu w wojnie i ostatecznie zwycięskiego jej zakończenia.  ESZ

PAP – Nauka w Polsce

bsz
Zapisz się na newsletter
Copyright © Fundacja PAP 2024