25.01.2011
aktualizacja 25.01.2011
Prawdziwy koniec XIX wieku
„Pytanie o koniec wieku XIX powracało, zwłaszcza w momentach przełomów i kryzysów, z tak dużą częstotliwością, że można je uznać za obsesję naszej kultury ostatnich stu lat” – mówi <strong>prof. Ewa Paczoska. </strong>Nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego ukazała się jej książka <strong>„Prawdziwy koniec XIX wieku. Śladami nowoczesności”. </strong><br /><br />
Pytanie o to, kiedy naprawdę nastąpił koniec XIX wieku ma związek z symboliczną strukturą zbiorowych wyobrażeń, ale także z doświadczeniem zmiany - najważniejszym składnikiem nowoczesności. Prof. Paczoska rozważa odpowiedzi na to pytanie przywołując zjawiska literackie i kulturowe końca XIX wieku i przełomu stuleci.
Książka dzieli się ona na dwie części. Pierwsza z nich, „Początek i koniec”, pokazuje zjawiska literackie i kulturowe związane z formami, które przybiera zapis doświadczenia nowoczesnego w końcu XIX wieku i na przełomie stuleci. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie czym i jak kończy się w kulturze polskiej dziewiętnaste stulecie. „Jest to bowiem czas, gdy wyczerpują się pewne charakterystyczne dla niej sposoby samookreślania czy znaki identyfikacyjne i związane z nimi strategie, a przekształceniom ulegają wątki, które do tej pory organizowały przestrzeń zbiorowych wyobrażeń” – mówi prof. Paczoska. Patrząc z perspektywy różnych tekstów literackich (polskich i obcych) na te przemiany, autorka pokazuje ich dynamikę, starając się odtworzyć dramatyzm tamtych poszukiwań.
Część druga „Koniec i początek” zawiera szkice, których celem jest zarysowanie „dalszych ciągów” czyli rekonstrukcja strategii kulturowych języków artystycznych?krystalizujących się pod koniec XIX w. jako zapowiedź ważnych zjawisk mających swoje odsłony w wieku XX, a także na progu obecnego stulecia. „Analizuję tu kilka wariantów odpowiedzi na pytanie o koniec dziewiętnastowieczności, przywołując przykłady z lat 30., 50., 80., 90. XX wieku, a także z wieku XXI. W części tej pokazuję, jak w istocie dziś domykają się różne dziwiętnastowieczne wyobrażenia i projekty” – tłumaczy autorka.
Ewa Paczoska - profesor na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, historyk literatury i kultury drugiej połowy XIX w. Opublikowała książki: Krytyka literacka pozytywistów (1988), Lalka czyli rozpad świata (1995, II wydanie 2009), Dojrzewanie, dojrzałość, niedojrzałość. Od Bolesława Prusa do Olgi Tokarczuk (2004). Jest autorką wielu studiów i artykułów, a także redaktorką tomów zbiorowych oraz podręczników licealnych poświęconych literaturze epoki pozytywizmu i Młodej Polski. Ostatnio coraz częściej przedmiotem jej zainteresowania staje się literatura wieku XX i rozpoznawanie zjawisk kultury współczesnej czytanych w kontekście modernizmu. ESZ
PAP – Nauka w Polsce
bsz
Książka dzieli się ona na dwie części. Pierwsza z nich, „Początek i koniec”, pokazuje zjawiska literackie i kulturowe związane z formami, które przybiera zapis doświadczenia nowoczesnego w końcu XIX wieku i na przełomie stuleci. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie czym i jak kończy się w kulturze polskiej dziewiętnaste stulecie. „Jest to bowiem czas, gdy wyczerpują się pewne charakterystyczne dla niej sposoby samookreślania czy znaki identyfikacyjne i związane z nimi strategie, a przekształceniom ulegają wątki, które do tej pory organizowały przestrzeń zbiorowych wyobrażeń” – mówi prof. Paczoska. Patrząc z perspektywy różnych tekstów literackich (polskich i obcych) na te przemiany, autorka pokazuje ich dynamikę, starając się odtworzyć dramatyzm tamtych poszukiwań.
Część druga „Koniec i początek” zawiera szkice, których celem jest zarysowanie „dalszych ciągów” czyli rekonstrukcja strategii kulturowych języków artystycznych?krystalizujących się pod koniec XIX w. jako zapowiedź ważnych zjawisk mających swoje odsłony w wieku XX, a także na progu obecnego stulecia. „Analizuję tu kilka wariantów odpowiedzi na pytanie o koniec dziewiętnastowieczności, przywołując przykłady z lat 30., 50., 80., 90. XX wieku, a także z wieku XXI. W części tej pokazuję, jak w istocie dziś domykają się różne dziwiętnastowieczne wyobrażenia i projekty” – tłumaczy autorka.
Ewa Paczoska - profesor na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, historyk literatury i kultury drugiej połowy XIX w. Opublikowała książki: Krytyka literacka pozytywistów (1988), Lalka czyli rozpad świata (1995, II wydanie 2009), Dojrzewanie, dojrzałość, niedojrzałość. Od Bolesława Prusa do Olgi Tokarczuk (2004). Jest autorką wielu studiów i artykułów, a także redaktorką tomów zbiorowych oraz podręczników licealnych poświęconych literaturze epoki pozytywizmu i Młodej Polski. Ostatnio coraz częściej przedmiotem jej zainteresowania staje się literatura wieku XX i rozpoznawanie zjawisk kultury współczesnej czytanych w kontekście modernizmu. ESZ
PAP – Nauka w Polsce
bsz
