Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
10.08.2011 aktualizacja 10.08.2011

Ukazała się monografia badań wykopaliskowych w Kadero

<strong>Pierwsze kompletne kompendium na temat najlepiej przebadanego stanowiska archeologicznego o chronologii sięgającej epoki neolitu w Sudanie &quot;Kadero. The Lech Krzyżaniak Excavations in the Sudan&quot; wydało Muzeum Archeologiczne w Poznaniu w serii &quot;Studies in African Archaeology&quot;</strong>. We wstępie do tomu czytamy, że ma on być wprowadzeniem w dociekania na temat początków ery neolitu w Środkowym Sudanie. Publikacja jest ukoronowaniem trwających 30 lat, począwszy od 1972 roku, wykopalisk w Kadero. Kierował nimi zmarły w 2004 roku prof. Lech Krzyżaniak, wieloletni dyrektor Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Wyjątkowość stanowiska polega na tym, że archeologom dane było zbadać osadę, jak i cmentarzysko użytkowane w tym samym czasie w okresie neolitu. Kadero położone jest 20 km na północ od Chartumu, 6 km na wschód od Nilu.

Na publikacje składa się 18 artykułów napisanych w języku angielskim, autorstwa uczestników badań w Kadero. To specjaliści różnych dziedzin: archeologii, antropologii fizycznej, archeobotaniki czy geologii. W zespole znaleźli się oprócz Polaków z wielu placówek badawczych m.in. PAN, Instytut Archeologii UJ, też eksperci z Belgii i Niemiec. Wydobyte w czasie prac zabytki znajdują się obecnie w Muzeum w Chartumie i Muzeum Archeologicznym w Poznaniu.

W Kadero archeolodzy znaleźli cmentarzysko i pozostałości okresowego osadnictwa z tzw. Neolitu Chartumskiego, datowanego przez specjalistów od 2 poł. V po początki IV tysiąclecia p.n.e. Stanowisko zajmuje obszar około 5 hektarów. Oprócz tysięcy fragmentów naczyń ceramicznych, znaleziono tu narzędzia krzemienne i odpadki powstałe w czasie ich wytwarzania. Przebadano wielką liczbę, prawie 250 pochówków. Na wyposażenie części z nich składają się wyjątkowo bogate dobra m. in. w postaci insygniów władzy - kamiennych maczug. Fenomen występowanie tego typu przedmiotów został omówiony w artykule autorstwa prof. Krzysztofa M. Ciałowicza. Takie pochówki, zdaniem archeologów, poświadczają o stratyfikacji społecznej w neolitycznej społeczności.

Ciekawostką jest rozdział napisany przez dr Małgorzatę Winiarską-Kabacińską, poświęcony znalezionym na stanowisku instrumentowi muzycznemu wykonanemu z kości hipopotama.

Tylko dzięki wykopaliskom w Kadero udało się uzyskać bardzo wiele informacji o sposobie życia ówczesnych ludzi i środowisku naturalnym, w jakim przyszło im egzystować. Wiemy, że hodowali bydło, jednak podstawę ich diety mięsnej pełniły zwierzęta zdobyte w czasie polowania (antylopy czy gazele) oraz zbieractwo. Dzięki analizom antropologicznym dowiedzieliśmy się, że neolityczni mieszkańcy Kadero rzadko dożywali 40 lat.

Badania wykopaliskowe możliwe były dzięki finansowaniu zapewnionemu przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW i wsparciu Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. W pracach terenowych uczestniczyli studenci z wielu państw - Polski, Norwegii, Niemiec, USA, Francji czy Sudanu, którzy skorzystali ze wszechstronnego szkolenia archeologicznego. Ze względu na przedwczesną śmierć kierownika badań, prof. Lecha Krzyżaniaka, który sam pracował nad finalną publikacją, książka ukazała się pod redakcją dr. Marka Chłodnickiego, prof. Michała Kobusiewicza i dr Karli Kroeper.

Publikacja jest bogato ilustrowana rysunkami artefaktów i fotografiami (wiele w kolorze). Tom opatrzono również długą listą pozycji bibliograficznych nawiązujących do badań Kadero. Więcej informacji o publikacji znajduje się na oficjalnej stronie Muzeum Archeologicznego w Poznaniu: http://www.muzarp.poznan.pl/muzeum_new/muz_pol/dzialalnosc/publikacje_map/saa/studies10.html

PAP - Nauka w Polsce

szz/ tot/bsz

Zapisz się na newsletter
Copyright © Fundacja PAP 2024