Obywatele Nauki za skokowym zwiększeniem wydatków z budżetu na naukę
Fot. Fotolia
Na konieczność skokowego zwiększenia wydatków budżetowych na naukę w Polsce zwraca uwagę ruch społeczny Obywatele Nauki (ON). Pismo w tej sprawie organizacja przesłała w środę PAP.
Obywatele Nauki - członkowie oddolnego ruchu społecznego, który powstał w środowisku pracowników naukowych i oficjalnie działa od września br. - nawiązali w ten sposób do głosu 45 europejskich noblistów, którzy przed kilkoma dniami zaapelowali do głów państw i rządów UE, by mimo kryzysu nie obniżać budżetu na naukę. Nobliści ostrzegli europejskie władze przed skutkami cięć unijnych funduszy na naukę. Podkreślali też, że tylko nauka jest w stanie podnieść konkurencyjność europejskiej gospodarki. Ich list, skierowany do przywódców 27 krajów UE, opublikowały we wtorek m.in. austriacki dziennik "Der Standard", "Le Monde", "El Pais" i "Gazeta Wyborcza".
Według ON apel noblistów dotyczy całej Unii i jest ważnym głosem w toczącej się obecnie debacie o budżecie Unii.
Zwracają uwagę, że wydatki na naukę w Polsce, planowane na rok 2013, mają osiągnąć 0,4 proc. PKB (łącznie z dofinansowaniem z Unii) oraz, że w ostatnich latach wydatki budżetowe na naukę zawierały się w przedziale od 0,32 do 0,39 proc. PKB.
"Mimo wsparcia, jakim dla nauki w Polsce są fundusze europejskie, skala finansowania nauki pozostaje u nas wstydliwie niska” – uważają Obywatele Nauki.
Ruch ON ocenia, że w projekcie ustawy budżetowej na 2013 r. „widać (…) złą tendencję: proporcjonalne zmniejszenie wydatków na naukę. Do roku 2012 udział wydatków w budżecie państwa regularnie wzrastał. W budżecie na rok 2013 wydatki - choć są wyższe w kwotach brutto - to jednak stanowią wartość o 2,5 proc. niższą, niż wydatki w 2012 r. Pamiętajmy przy tym, że budżetowe wydatki na naukę to mniej niż 2 proc. całego polskiego budżetu" - czytamy w piśmie ON.
Resort nauki informuje, że w projekcie przyszłorocznej ustawy budżetowej nakłady na naukę wyniosą – 6,4 mld zł i wzrosną o 1,34 proc. w stosunku do roku 2012. Wydatki na szkolnictwo wyższe mają wynieść ponad 12 mld zł. Budżet resortu nauki tylko w zakresie szkolnictwa wyższego to 10,47 mld zł. W porównaniu z 2012 roku wzrósł on o 1,28 proc. – podaje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Ostateczna wielkość nakładów na naukę będzie znana po przyjęciu ustawy budżetowej na 2013 r. przez Sejm. Obecnie nad projektem pracuje sejmowa Komisja Finansów Publicznych.
Zdaniem członków ruchu ON trudno byłoby apelować o nieobniżanie wydatków na naukę w Polsce, skoro wynik poniżej 0,5 proc. PKB i tak plasuje nas na ostatnich miejscach wśród państw członkowskich Unii. "Gdyby zachować takie tempo wzrostu udziału wydatków na naukę w PKB, jak w ostatnich dwóch latach, to 1 proc. PKB przeznaczanych na naukę osiągniemy w 2023 r., a 2 proc. PKB - około roku 2050" - zauważają.
Dlatego ON zwraca uwagę na konieczność skokowego podnoszenia budżetowych wydatków na naukę. "Tak jak argumentują w swoim liście nobliści, tak i my w Polsce wiemy, że podniesienie konkurencyjności naszej gospodarki najłatwiej osiągnąć podniesieniem poziomu dotacji na naukę" - mówi jeden z inicjatorów ON, dr hab. Marcin Grynberg. - To właśnie nauka, jak mało która dziedzina życia, wpływa na gospodarkę, społeczeństwo oraz jakość życia nas wszystkich".
"W publicznej debacie mniej się jednak słyszy o niedofinansowaniu nauki, a więcej o niskiej jakości polskich uczelni czy niskim współczynniku cytowań polskich badaczy. Dla wszystkich jest jasne, że w nauce potrzebne są zmiany. Obywatele Nauki chcą te zmiany animować i przeprowadzać" - dodaje jedna z inicjatorek ON, dr Aneta Pieniądz. - Czas jednak, by politycy wsłuchali się w głos środowisk naukowych, w tym również noblistów, i przyznali, że dla wspólnego dobra, z korzyścią dla całego społeczeństwa warto szczodrze zainwestować w naukę".
ON zauważają, że finansowanie nauki na poziomie poniżej połowy procenta PKB pozwala zaledwie "na utrzymywanie istnienia nauki, lecz nie pozwala na jej swobodny, kreatywny i szybki rozwój. A tylko taki może przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności Polski i poprawy warunków życia nas wszystkich".
"Obywatele Nauki postulują, by decydenci, bez względu na polityczne barwy, zawarli ponadpolityczne porozumienia i zgodzili się na szybkie podniesienie wydatków na naukę do 2 proc. PKB. Taki wzrost stanowiłby pięciokrotne podniesienie dofinansowania nauki, choć nadal pozostał niewielkim wydatkiem w skali państwa. Nie stać nas na oszczędności w tej dziedzinie życia" - czytamy w piśmie.
PAP - Nauka w Polsce
zan/ krf/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
