Arabica może wyginąć w naturze w ciągu 70 lat
Fot. Fotolia
Miłośnicy małej czarnej mogą się poczuć zaniepokojeni. Naukowcy ostrzegli, w ciągu zaledwie 70 lat może wyginąć nawet cała dziko rosnąca kawa arabika. Tymczasem jej przetrwanie oznacza gwarancję bezpieczeństwa dla upraw przemysłowych - czytamy w "PLOS ONE".
Dlaczego przetrwanie dzikiej kawy arabskiej (Coffea arabica) tak bardzo badaczy zajmuje, skoro jej przemysłowe plantacje zajmują potężny kawał Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej? Naukowcy ostrzegają, że choć produkcja arabiki odpowiada za niemal 80 proc. światowej produkcji kawy, to krzewy uprawiane na całej ziemi pochodzą tak naprawdę od bardzo niewielkiej grupy roślin. To zaś oznacza, że pod względem genetycznym są bardzo ubogie.
Tymczasem tylko w miarę bogata pula genów jest w stanie zabezpieczyć gatunek na wypadek nagłych zmian klimatu, ataku nowych szkodników czy pojawienia się nieznanych chorób. Dzięki niej rośliny mogą reagować szybko i elastycznie - ewoluować tak, by jak najlepiej przystosować się do nowości i przetrwać.
Zagrożenie jest realne - oceniają eksperci i mówią choćby o Etiopii, będącej największym producentem kawy w Afryce, gdzie - według niektórych prognoz - przyszłe zmiany klimatu mają źle wpłynąć na produkcję arabiki. Eksperci przypominają jednocześnie analizy, z których jasno wynika, że gatunek ten jest na zmiany klimatu niezwykle wrażliwy. Potencjalne problemy z plantacjami oznaczają tymczasem nie tylko dramat smakoszy, ale i problemy w krajach, w których produkcja kawy jest ważnym elementem gospodarki.
Rezerwuar genów, gwarantujących populacji kawy elastyczność w razie trudnych zmian w środowisku, stanowią dzikie krzewy arabiki. Naukowcy z Royal Botanic Gardens w brytyjskim Kew, we współpracy z badaczami z Etiopii doszli jednak do wniosku, że wymarcie arabiki w jej naturalnym środowisku jeszcze przed końcem wieku jest dość realne i może wynikać ze zmian klimatu.
Możliwe scenariusze przyszłości badali na komputerowych modelach bioklimatycznych. Chcieli sprawdzić, jak (zależnie od prognozowanych zmian klimatu), do roku 2080 zmieni się geograficzny zasięg występowania tego gatunku. W swoich analizach wykorzystali wyniki terenowych badań dzikiej arabiki i informacje archiwalne, pochodzące z herbariów.
Wyliczyli, że do roku 2080 w określonych miejscach ziemi arabika zniknie z prawdopodobieństwem wynoszącym od 65 proc. do niemal 100 proc. Kiedy zaś badano powierzchnię, na której występuje dzika kawa z tego gatunku - okazało się, że przez najbliższe 70 lat zmniejszy się ona od 38 proc. do ok. 90 proc.
Autorzy publikacji podkreślają, jak w tej sytuacji ważna jest ochrona. Podczas swoich badań wytypowali m.in. miejsca, które mogłyby się stać bezpiecznymi ostojami populacji dzikich krzewów arabiki. Wskazali też populacje wymagające szybkiej interwencji, takiej jak zebranie materiału do banku nasion. (PAP)
zan/ krf/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
