Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
09.08.2013 aktualizacja 09.08.2013

Pochwała bałaganu

Praca przy biurku czystym i wymuskanym może sprzyjać zdrowemu odżywianiu, szczodrości i wierności konwenansom - wynika z badań psycholog Kathleen Vohs i jej zespołu z University of Minnesota. Co sami naukowcy twierdzą jednocześnie, że również praca przy biurku zagraconym może przynosić całkiem konkretne korzyści - sprzyjać kreatywnemu myśleniu i stymulować pomysłowość.

"Wcześniejsze prace pozwoliły ustalić, że mając uporządkowane otoczenie, ludzie częściej przejawiają dobre skłonności: nie popełniają wykroczeń, nie śmiecą i wykazują większą szczodrość" - przypomina Vohs. Teraz jednak eksperymentalnie potwierdzono, że również przebywanie w nieporządnym otoczeniu może przynieść spore korzyści.

W pierwszym eksperymencie ochotników poproszono, aby - siedząc w biurze - wypełnili kwestionariusze. W trakcie zadania część przebywała w otoczeniu schludnym i uporządkowanym, część w niechlujnym, wśród stert papierów i przypadkowo porozrzucanych przyborów. Następnie uczestnicy doświadczenia mogli przekazać pieniądze na cel charytatywny. Wychodząc z badania, mogli się poczęstować jabłkiem lub czymś słodkim.

Przebywanie w pokoju uporządkowanym zachęcało ludzi do działania takiego, jakiego - ich zdaniem - od nich oczekiwano - twierdzi Vohs. Osoby z biura schludnego przekazywali na cel charytatywny więcej pieniędzy, niż ich koledzy przebywający w rozgardiaszu. A wychodząc, częściej niż po batona, sięgali po jabłko.

Co do korzyści płynących z przebywania wśród bałaganu naukowcy przekonali się w kolejnym eksperymencie, w którym poprosili uczestników o wymyślenie nowych zastosowań piłeczek do ping ponga. Ludzie z obu grup wymyślali co prawda tyle samo zastosowań. Jednak zdaniem bezstronnych sędziów, pomysły osób siedzących w zagraconych biurach okazywały się ciekawsze i bardziej twórcze.

"Przebywanie w nieuporządkowanym pokoju sprzyja czemuś, czego w firmach, przemyśle i społeczeństwach nigdy dosyć: kreatywności" - podsumowuje Vohs.

Kiedy zaś uczestnicy mieli sobie wybrać przedmiot nowy albo już im znany, ci przebywający w bałaganie znacznie częściej sięgali po nowość. Może to sygnalizować, że przebywanie w nieporządnym otoczeniu sprzyja wyzwalaniu z konwenansów i wykraczaniu poza schematy. Natomiast ochotnicy, którzy przebywali w pokoju posprzątanym, ponad nowinki przedkładali produkt znany i wypróbowany.

"Wydaje się, że nieporządne otoczenie inspiruje do wyzwalania się z tradycji, co sprzyja spojrzeniu świeżym okiem" - tłumaczy Vohs. - Z kolei otoczenie uporządkowane zachęca do wierności tradycji i bezpiecznych zachowań".

Wyniki badania pozwalają sądzić, że samo miejsce, w którym przebywa człowiek, nie ma większego znaczenia. Doświadczenia prowadzono w sześciu różnych miejscach, cechy pokojów okazały się jednak nieważne. "Różnice w reakcjach ludzi zdawały się wynikać jedynie z tego, czy ich otoczenie było schludne, czy też nieporządne" - tłumaczy Vohs.

Teraz naukowcy sprawdzają, czy prawidłowość stwierdzoną w eksperymencie można zaobserwować również w otoczeniu wirtualnym, internecie. Wstępne wyniki potwierdzają, że uporządkowanie strony internetowej może wywoływać u internautów reakcje analogiczne, jak czyste biuro.

"Na co dzień przebywamy w przeróżnym otoczeniu: w biurach, domach, samochodach, nawet w internecie" - mówi Vohs. - To, czy kontrolujemy porządek naszego otoczenia, czy nie, okazuje się mieć na nas spory wpływ". (PAP)

zan/ tot/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024