Polskie Towarzystwo Fizyczne - o fizyce "po ludzku"

Polskie Towarzystwo Fizyczne jest kandydatem w IX edycji konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis Nauka w Polsce Polskiej Agencji Prasowej przy współpracy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Startuje w kategorii Instytucja Pozanaukowa.

\"Powstałe w 1920 roku Polskie Towarzystwo Fizyczne stawia sobie jako jeden z najważniejszych celów działalności popularyzację nauki, w tym fizyki polskiej na wszystkich jej poziomach, kierując swoje działania do młodzieży szkolnej, studentów i dorosłych\" – wyjaśnia prezes PTF prof. Wiesław A. Kamiński z Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie.

Jak tłumaczy, Towarzystwo od lat opiera swoją działalność w tej dziedzinie na prowadzeniu pokazów z fizyki, wykładów, konferencji, wystaw oraz konkursów o różnym stopniu zaawansowania, a także popularnonaukowej działalności wydawniczej.

Pod egidą Polskiego Towarzystwa Fizycznego we współpracy z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu organizował ogólnopolski festiwal Nauki Przyrodnicze na Scenie. Festiwal każdego roku gromadził ponad 300 nauczycieli i uczniów szkół ponadpodstawowych z całej Polski. Reprezentanci Polski biorą udział w europejskiej wersji festiwalu: \"Science on Stage\".

Corocznie PTF organizuje też Turniej Młodych Fizyków. W Turnieju bierze udział 40-80 pięcioosobowych drużyn ze szkół ponadgimnazjalnych w Polsce. Ich zadaniem jest rozwiązanie problemów w formie pisemnej, a następnie poprowadzenie prezentacji i publicznej dyskusji nad przedstawionymi rozwiązaniami. Wyłonione cztery drużyny biorą udział w Międzynarodowym Turnieju Młodych Fizyków, który odbywa się w różnych krajach świata, m.in. w Chinach, Austrii i Iranie. Polskie drużyny plasują się z reguły w czołówce zawodów, a w latach 2000, 2002 i 2004 były ich zwycięzcami.

Warszawski oddział PTF organizuje również Letnią Szkołę Fizyki, czyli wykłady dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych. W zajęciach, które odbywają się w pracowniach fizycznych i laboratoriach bierze udział około 150 uczestników. Uczniowie mogą posłuchać m.in. o nanotechnologiach, rozbijaniu jąder atomowych, interfejsach mózg-komputer czy energii jądrowej.

Blisko 400 uczniów uczestniczy w konkursie „Żyj z pasją”, przeznaczonym dla młodych, wszechstronnie uzdolnionych ludzi, zainteresowanych zagadnieniami fizycznymi. Ich zadaniem jest przygotowanie do wyboru: wywiadu, eseju popularnonaukowego lub limeryku, serii fotografii, filmu, plakatu, projektu znaczka lub obrazu poświęconego wybranemu zagadnieniu fizycznemu.

Regionalne oddziały PTF organizują też konkursy i turnieje wiedzy fizycznej: „Rok przed maturą” w Lublinie, „Małopolski Konkurs z Fizyki i Astronomii”, \"Międzyszkolny Turniej Fizyczny” w Szczecinie. Około tysiąca uczniów uczestniczy w przeprowadzanej przez PTF Olimpiadzie Fizycznej dla młodzieży ponadgimnazjalnej.

Od ponad 50 lat oddział PTF w Lublinie organizuje „Pokazy z fizyki”. W roku 2012 i 2013 w trwającej około miesiąca imprezie uczestniczyło po około 20 tys. uczestników. Z kolei oddział PTF w Katowicach organizuje „Osobliwości świata fizyki”. Regionalne oddziały zapraszają również na wykłady popularnonaukowe. We Wrocławiu można było dowiedzieć się o potencjalnej możliwości zderzenia Ziemi z planetoidami, w Krakowie o najniższych temperaturach we Wszechświecie, w Szczecinie o nowych technologiach służących do poszukiwania nowych światów.

PTF wspólnie z Instytutem Filozofii i Instytutem Fizyki Uniwersytetu Śląskiego organizuje również cykliczne spotkania „Problem granic w filozofii i nauce”. Przygotowuje też coroczne dyskusje panelowe „Oblicza fizyki – między fascynacją a niepokojem. Rola fizyki w rozwoju naszej cywilizacji i kultury”. Każdego roku w Jordanowie koło Bydgoszczy organizowany jest „Piknik naukowo-artystyczny” integrujący fizyków, artystów i humanistów. W spotkaniu biorą udział fizycy reprezentujący bydgoskie uczelnie, nauczyciele fizyki, lekarze i artyści.

Towarzystwo od 1949 r. wydaje pismo „Postępy Fizyki” popularyzujące fizykę i nauki pokrewne. Ostatnie roczniki obejmują sześć zeszytów o nakładzie około 800 egzemplarzy. Towarzystwo patronuje pismom popularno-naukowym „Foton” i „Neutrina”, aktywnie popularyzującym fizykę wśród uczniów, nauczycieli, a także studentów i wykładowców fizyki.

Organizuje również wystawy plenerowe np. na Plantach Krakowskich „Fizyka bliżej nas” z okazji 90-lecia Polskiego Towarzystwa Fizycznego, którą widziało około 3 tysięcy widzów. Wystawę interaktywną „Generacja energii z jądra atomowego - Atomowa Eureka” pokazywaną w Szczecinie i na pikniku naukowym w Warszawie zobaczyło około 3,5 tys osób.

Historia instytucji sięga 1919 roku, kiedy z inicjatywy fizyka i dyplomaty Józefa Wierusz-Kowalskiego powstało Polskie Towarzystwo Fizyczne. Rok później odbył się Zjazd Organizacyjny PTF w Warszawie, podczas którego wybrano pierwszego prezesa instytucji. Został nim Władysław Natanson. Wyodrębniono też cztery oddziały PTF w: Wilnie, Warszawie, Krakowie i Lwowie. W 1923 roku PTF zorganizował pierwszy Zjazd Fizyków Polskich, w którym uczestniczyło około 200 osób.

PAP – Nauka w Polsce

ekr/ ula/