Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
01.10.2014 aktualizacja 01.10.2014

Po każdej epoce lodowcowej morza podnosiły się co wiek nawet o 5 m

Nawet o 5,5 m w ciągu stulecia - o tyle topniejące lodowce podnosiły poziom mórz na świecie pod koniec ostatnich pięciu epok lodowcowych - wynika z nowych badań przedstawionych w "Nature Communications".

"Naprawdę szybki wzrost poziomu morza następował zwykle pod koniec okresów, w których pokrywa lodowcowa była wyjątkowo duża - kiedy lodowiec zajmował dwa-trzy razy więcej powierzchni, niż obecnie" - zauważa kierująca badaniami dr Katharine Grant z Australian National University (ANU) w Canberze.

"Wiele wskazuje na to, że dopóki masa lodu nie przekraczała dwukrotnej masy lodowców dzisiejszych, morze wznosiło się nie szybciej, niż po ok. 2 m w ciągu wieku. Natomiast w okresach, kiedy powierzchnia lodowców była podobna do współczesnej, poziom wody wzrastał 1-1,5 m w ciągu stulecia" - dodaje.

To badanie rzuca nowe światło na skalę zmian poziomu mórz w czasie - zauważa współautor badania, prof. Eelco Rohling z University of Southampton i ANU. Jak dodaje, naukowcy po raz pierwszy dysponują wystarczająco dużą liczbą danych historycznych, by ocenić procesy związane z topnieniem lodowców i wzrostem wód na świecie, od pierwszych oznak topnienia lodowców - po ich zanik.

"Wśród 120 analizowanych przypadków, w 95 proc. przypadków proces ten trwał 1100 lat, a w 68 proc. przypadków - 400 lat. Innymi słowy, kiedy topnienie pokrywy lodowej i wzrost poziomu morza wreszcie ruszy - później nieustająco, przez wiele wieków przyspieszało".

Zdaniem prof. Rohlinga wnioski z historii mogą być ważną lekcją na przyszłość. "Sprowokowane przez człowieka ocieplenie trwa już 150 lat, a badania potwierdzają, że lodowce Antarktyki i Grenlandii coraz szybciej tracą lód. Kiedy to wszystko raz ruszy, reakcja może być nieodwracalna i potrwać wiele wieków" - mówi.

Naukowcy ustalili, jakie zmiany poziomu morza zachodziły w ciągu 500 tys. lat. Dzięki temu po raz pierwszy ocenili tempo zmian poziomu morza w ostatnich pięciu cyklach lodowcowych. Stwierdzili też, że pomiędzy pięcioma głównymi cyklami lodowcowymi, dochodziło do ponad stu mniejszych skoków poziomu morza.

Dane na temat poziomu morza naukowcy zgromadzili badając rdzenie osadów, wydobytych z dna Morza Czerwonego. Morze to jest bardzo wrażliwe na zmiany poziomu wód na świecie. Jedynym jego naturalnym połączeniem z Oceanem Indyjskim jest płytka (137 m) cieśnina Bab al Mandab.

Próbki osadów z różnych głębokości zawierają drobiny pyłów, nawiewanych tam w różnych okresach historii. Dane z ich analiz wiele mówią o klimacie minionych epok, m.in. o zmianach zachodzących pod koniec każdej epoki lodowcowej (oraz poziomie wód na świecie). Tym bardziej, że naukowcy konfrontują je z danymi klimatycznymi, uzyskanymi podczas badań chińskich stalagmitów. (PAP)

zan/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024