Minister nauki o nowym prawie o ochronie zwierząt - osiągnięto kompromis

Piątkowe spotkanie w ministerstwie nauki zorganizowano w związku z zakończeniem prac nad ustawą o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych oraz przyjęciem przez Sejm nowelizacji ustawy o finansowaniu nauki.

Kolarska-Bobińska zaznaczyła, że prace nad ustawą o ochronie zwierząt od początku budziły wiele emocji. "Były kontrowersje, ścierały się racje maksymalnej ochrony dobrostanu zwierząt i racje naukowe tych, którzy mówili, że bez doświadczeń nie ma lekarstw i nowych metod terapii" - podkreśliła minister. Przypomniała, że MNiSW zorganizowano spotkanie z przedstawicielami naukowców prowadzących eksperymenty i organizacji broniących praw zwierząt.

"Chcę podziękować za wypracowanie tego kompromisu, za wypracowanie najlepszych rozwiązań" - podkreśliła. "Myślę, że ten kompromis zapobiegł erupcjom dużego niezadowolenia. Jest też przykładem, jak administracja państwowa powinna prowadzić rozmowy i negocjacje na każdym etapie; jak powinna współpracować z Sejmem i obiema stronami społecznymi. Także posłowie wzorowo wsłuchiwali się w głos eksperymentatorów i obrońców zwierząt, i analizowali. Dlatego tak szybko nam się udało przegłosować tę ustawę" - powiedziała minister.

Szefowa resortu nauki dodała, że na świecie ogranicza się wykorzystanie zwierząt laboratoryjnych (na rzecz wykorzystania np. technik wizualizacyjnych). Nowe przepisy przenoszą prawo europejskie na polski grunt, a ducha ustawy oddaje sam tytuł. "Poprzednia polska ustawa mówiła po prostu o zwierzętach, ta mówi o +ochronie+ zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych" - podkreśliła.

Obowiązująca w Polsce ustawa z 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach nie uwzględnia wszystkich regulacji unijnych; nowa ustawa ma zmniejszyć cierpienie zwierząt i ograniczyć ryzyko prowadzenia doświadczeń zbędnych i nieuzasadnionych. Autorzy ustawy położyli duży nacisk na wdrażanie metod alternatywnych, które pozwolą uniknąć wykorzystywania zwierząt do doświadczeń, albo znacznie je ograniczać.

Kolarska-Bobińska przypomniała też, że w czwartek w nocy Sejm przegłosował nowelizację ustawy o finansowaniu nauki, która - dodała - "służy projakościowym zmianom w nauce i szkolnictwie wyższym".

Nowelizacja wprowadza np. pojęcie Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej (PMDIB), co pomoże w realizacji inwestycji w infrastrukturę badawczą - zaznaczył wiceminister Marek Ratajczak, podsumowując prace nad ustawą.

Jak dodał Ratajczak, ustawa przewiduje również skierowanie części środków, przeznaczonych na funkcjonowanie jednostek naukowych, na zatrudnienie i poprawę warunków pracy osób niepełnosprawnych.

W nowelizacji pojawiła się też definicja młodego naukowca, co pomoże wspierać karierę naukową ludzi młodych. "Definicja ta pomoże np. uregulować kwestie takie, jak możliwość przedłużenia urlopu wychowawczego" - wyjaśnił.

Ustawa ułatwia też badaczom międzynarodową współpracę. "Zachęcamy polskich naukowców, żeby jak najszerzej włączali się do współpracy międzynarodowej. Ale możliwość wejścia do zespołu badawczego i możliwość prowadzenia badań przy pomocy infrastruktury zlokalizowanej np. w Niemczech czy we Francji coraz częściej wiąże się z kosztami. Jest oczekiwanie, że te koszty zostaną przez polskich badaczy sfinansowane, proporcjonalnie do ich udziału w badaniach. Ta ustawa daje nam nowe możliwości, aby w ten sposób wspierać polskich badaczy" - powiedział Ratajczak.

Jednocześnie Kolarska-Bobińska dodała, że jeszcze w tej kadencji, przed końcem października, będzie chciała zaakceptować nowy system ewaluacji jednostek naukowych. System ewaluacji jest jednym z elementów nowego systemu finansowania jednostek naukowych, który obowiązuje od stycznia 2015 r. i ma sprzyjać promowaniu najlepszych w nauce. Prace nad systemem ewaluacji wciąż trwają, będzie on doprecyzowany w dyskusji z naukowcami - poinformowała minister. (PAP)

zan/ ekr/ mrt/ par/