Kwas moczowy pomaga zapobiegać niepełnosprawności po udarze mózgu

Wysoki poziom kwasu moczowego we krwi jest czynnikiem ryzyka różnych chorób lub wskaźnikiem ich występowania. Są to m.in.: dna moczanowa (zapalna choroba układu kostno-mięśniowego), kamienie nerkowe, niewydolność nerek, łuszczyca. W niektórych badaniach podwyższone stężenie tego związku powiązano również z wyższym ryzykiem chorób układu krążenia, w tym - paradoksalnie - z udarem mózgu.

W najnowszym badaniu naukowcy z Hospital Clinic i Provincial de Barcelona wykazali, że kwas moczowy można wykorzystać w leczeniu kobiet po niedokrwiennym udarze mózgu. Jest on efektem zablokowania tętnicy (przez zakrzep lub zator) doprowadzającej krew z tlenem i substancjami odżywczymi do mózgu i stanowi aż 80 proc. wszystkich przypadków udaru.

Standardowym sposobem leczenia osób z niedokrwiennym udarem mózgu jest podanie leku trombolitycznego (tzw. tkankowy aktywator plazminogenu), który rozpuszcza skrzeplinę w zablokowanej tętnicy. Można to jednak zrobić w ciągu 4,5 godziny od wystąpienia udaru, a w szczególnych wypadkach w ciągu 6 godzin.

Udrożnienie tętnicy pozwala na ponowny dopływ tlenu do tkanki mózgu, procesowi temu towarzyszy jednak nagły wzrost stężenia wolnych rodników - produktów przemiany materii, które w nadmiarze uszkadzają okoliczne komórki i tkankę nerwową. Kwas moczowy jako przeciwutleniacz neutralizuje wolne rodniki i w ten sposób może przeciwdziałać dodatkowym uszkodzeniom mózgu.

W badaniu o akronimie URICO-ICTUS udział wzięło 206 kobiet i 205 mężczyzn po udarze niedokrwiennym mózgu. Wszystkim podano lek trombolityczny, dodatkowo połowie pań i połowie panów wstrzyknięto dożylnie kwas moczowy w dawce 1000 mg, a pozostałym – placebo.

Po upływie 90 dni okazało się, że 42 proc. kobiet leczonych kwasem moczowym miało minimalny stopień niepełnosprawności lub nie miało go wcale, podczas gdy w grupie leczonej placebo odsetek ten wyniósł 29 proc. W mózgach pań leczonych przeciwutleniaczem stwierdzano też mniej uszkodzeń tkanki nerwowej. W przypadku mężczyzn nie wykazano różnic w stopniu niepełnosprawności między grupą leczoną kwasem moczowym oraz grupą leczoną placebo.

Naukowcy oceniają te wyniki jako bardzo istotne. Udar mózgu jest bowiem uważany za trzecią przyczynę zgonów ludzi na świecie (po chorobach serca i nowotworach) oraz główną przyczynę niepełnosprawności osób po 40. roku życia.

Co ciekawe, kobiety biorące udział w badaniu były średnio siedem lat starsze niż mężczyźni i częściej miały zaburzenia rytmu serca, które mogą być przyczyną cięższego udaru mózgu, jak również częściej cierpiały na nadciśnienie tętnicze, uważane za główny czynnik ryzyka udarów. „Efekty terapii z użyciem kwasu moczowego są znacznie lepsze u kobiet, ponieważ z reguły mają one mniejszy poziom tego związku w organizmie” – komentuje główny autor pracy Angel Chamorro.

Jak podkreślają naukowcy, zanim kwas moczy stanie się standardem w terapii kobiet po udarze mózgu niezbędne są dalsze badania, które zweryfikują jego skuteczność. Badacze chcą też sprawdzić, czy kwas moczowy może dawać lepsze efekty u panów po udarze, którzy naturalnie mają niższy poziom tego związku we krwi, bądź cierpią na cukrzycę lub inne choroby metaboliczne, którym towarzyszy zwiększona produkcja wolnych rodników w komórkach. (PAP)

jjj/ krf/