Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
21.02.2016 aktualizacja 21.02.2016

Stres może być ojcem cukrzycy

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Potomstwo zestresowanych samców myszy ma wyższy poziom glukozy we krwi niż potomstwo samców niezestresowanych – informuje pismo "Cell Metabolism”.

Wcześniejsze badania epidemiologiczne wykazały związek pomiędzy stresem psychologicznym a cukrzycą. Chińscy naukowcy postanowili sprawdzić, czy skutki przebytego stresu mogą przenosić się z rodziców na potomstwo.

Aby wywołać stres, Xiaoying Li z uniwersytetu medycznego Jiao Tong w Szanghaju wraz ze współpracownikami przez dwa tygodnie zamykała samce myszy w plastikowych rurkach na dwie godziny dziennie. Po tym okresie poziom glukozy we krwi zwierząt był normalny, jednak wolniej przybierały na wadze i miały podwyższony poziom hormonów stresu – glikokortykosteroidów.

Następnie samce skojarzono z samicami (które nie były zamykane w rurkach). Uzyskane potomstwo miało poziom glukozy we krwi wyższy od normalnego.

Podwyższenie poziomu cukru we krwi miało związek z genem zwanym Sfmbt2. Gdy samiec jest codziennie unieruchamiany w plastikowej rurce, gwałtowny wzrost poziomu glikokortykoidów powoduje dołączenie dodatkowych grup metylowych (metylację) do genu Sfmbt2 w plemnikach. To tak zwana modyfikacja epigenetyczna – nie zmienia kodu DNA, ale wpływa na działanie genu Sfmbt2 oraz związanego z nim mikroRNA.

Skutki można było zaobserwować w wątrobie potomstwa dotkniętych stresem samców. Uważa się, że intronowe mikroRNA-466b-3p związane z Sfmbt2 pomaga w regulacji enzymu zwanego PEPCK, który kontroluje wytwarzanie glukozy w wątrobie. Jednak podczas reprodukcji ssaków Sfmbt2 w komórce jajowej jest wyłączany – aktywna kopia pochodzi z plemnika ojca. Jeśli zatem jest zmieniona epigenetycznie, intronowe mikroRNA-466b-3p jest wyciszane i nie może nadzorować PEPCK, jak dzieje się to w normalnych warunkach. Dlatego potomstwo ma wątrobę z nadmiarem PEPCK, co podnosi poziom glukozy we krwi.

Dzięki zrozumieniu mechanizmów związanych z epigenetycznym wpływem stresu naukowcom udało się zablokować działanie glikokortykosteroidów na plemniki, podając im odpowiedni środek zapobiegający metylacji. Jak powiedziała Li, w przyszłości może być możliwe opracowanie nowej metody leczenia hiperglikemii u ludzi.(PAP)

pwm/ krf

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024