1500 nowych, choć starych wirusów

Nie tylko udało się poszerzyć katalog znanych wirusów, ale także dowieść, że istnieją one od miliardów lat. Prawdopodobnie wszystkie żywe organizmy na Ziemi są podatne na zakażenia wirusowe, zaś same wirusy są wszechobecne.

Badaniami kierowali eksperci z Chin (Chinese Centre for Disease Control and Prevention w Pekinie) i Australii (University of Sydney). Dotyczyły wirusowych infekcji występujących u bezkręgowców, na przykład robaków, ślimaków, owadów czy pająków.

Dotychczasowe badania dotyczyły przede wszystkim wirusów powodujących choroby u ludzi i innych kręgowców oraz roślin. Badano także te wirusy, które dawały się hodować w warunkach laboratoryjnych.

Tymczasem bezkręgowce - zespół pozbawionych szkieletu wewnętrznego grup zwierzęcych o rozmaitych planach budowy i różnym pochodzeniu - stanowią zdecydowaną większość obecnie istniejących gatunków.

Dzięki nowym, szybkim i dokładnym technikom sekwencjonowania udało się zgłębić więcej tajemnic świata wirusów, zwanego też „wirosferą". Genom wielu z nich zbudowany jest nie z DNA, ale RNA. Podobnie jak DNA, RNA składa się z kombinacji czterech zasad – jednak zamiast tymidyny zawiera uracyl (pozostałe to adenina, cytozyna i guanina).

Badacze zebrali około 220 lądowych i wodnych bezkręgowców żyjących w Chinach, wyekstrahowali ich RNA i zsekwencjonowali uzyskując dane dotyczące około 6 bilionów (milionów milionów) nukleotydów. Analiza tej masy RNA ujawniła obecność 1445 nowych wirusów. Wiele z nich na tyle się wyróżnia, że nie pasują do istniejącej systematyki. Zdobyte dane mogą zmienić nasze spojrzenie na świat wirusów.

Choć niektóre bezkręgowce mogą przenosić wirusy niebezpieczne dla człowieka (na przykład Ziki czy dengi) autorzy badań nie uważają, aby te nowo odkryte stanowiły znaczące ryzyko.

Udało się także rzucić światło na ewolucję wirusów. Uzyskane wyniki wskazują, że wymieniały one materiał genetyczny, tworząc nowe gatunki – to tak, jakby wymieniać klocki pomiędzy różnymi zestawami lego, tworząc nowe budynki czy pojazdy.

Jak wyjaśnił BBC biorący udział w badaniach prof. Edward Holmes z University of Sydney, większość zakażających człowieka i inne kręgowce wirusów – na przykład wirus grypy – pochodzi od gatunków infekujących bezkręgowce.

Zdaniem prof. Holmesa wirusy mogły zakażać bezkręgowce od miliardów lat. Inni specjaliści przypuszczają, że rzeczywista liczba gatunków zamieszkujących organizmy bezkręgowców może być znacznie, znacznie większa. (PAP)

pmw/ mrt/