Nauka dla Społeczeństwa

25.04.2024
PL EN
12.12.2016 aktualizacja 12.12.2016

UW upamiętnił swojego absolwenta-noblistę - Józefa Rotblata

W poniedziałek na Uniwersytecie Warszawskim odsłonięto tablicę poświęconą laureatowi pokojowej Nagrody Nobla z 1995 r., Józefowi Rotblatowi. Ten fizyk i radiobiolog studiował na UW i zrobił tam w 1938 r. doktorat.

Podczas uroczystości odsłonięcia tablicy poświęconej nobliście na UW rektor uczelni prof. Marcin Pałys powiedział: "Józef Rotblat, który w 1938 roku obronił na naszej uczelni doktorat z fizyki, wiele lat później stał się dla całego świata symbolem walki o pokój". O odsłonięciu tablicy poinformowano na stronie UW.

Józefa Rotblata oraz stworzony przez niego ruch Pugwash (międzynarodowy ruch uczonych na rzecz likwidacji broni masowej zagłady) nagrodzono w 1995 r. pokojową Nagrodą Nobla. Komitet noblowski uzasadniał, że laureatów doceniono za wysiłki na rzecz ograniczenia roli broni jądrowej w polityce międzynarodowej i starania, by taką broń w dłuższym okresie wyeliminować.

Rektor, przywołując postać Józefa Rotblata, zacytował jego słowa, które ukazały się na łamach „Bulletin of the Atomic Scientists” kilka miesięcy po uzyskaniu Nobla. Rotblat apelował do środowiska naukowego, aby w czasach, gdy nauka odgrywa tak wielką rolę w życiu społecznym oraz gdy przyszłość ludzkości może zależeć od rezultatów badań naukowych, naukowcy pamiętali o odpowiedzialności, jaka na nich spoczywa. "Te słowa sprzed 20 lat nie straciły nic na swoim znaczeniu. Zmiany zachodzące dziś na świecie, sprawiają, że społeczna odpowiedzialność nauki i naukowców nie maleje. To właśnie my, podejmując ambitne wyzwania, możemy odpowiedzieć na najważniejsze zagrożenia i pytania dotyczące naszego świata, globalnych kryzysów i problemów, ich rozwiązywania i łagodzenia" – podkreślał rektor Pałys.

"Warto podkreślić, że jest to pierwsza w Polsce tablica poświęcona Józefowi Rotblatowi" – zwrócił uwagę Tomasz Kostrzewa, prezes Zarządu Fundacji Józefa Rotblata.

Rotblat (ur. w 1908 r. w Warszawie, zm. w 2005 r. w Londynie) był naukowcem żydowskiego pochodzenia. W 1932 roku został przyjęty na Uniwersytet Warszawski na Wydział Humanistyczny. Ukończenie specjalnego, rocznego kursu pedagogicznego dawało mu możliwość nauczania fizyki w szkołach średnich. Po ukończeniu tego kursu, jeszcze do stycznia 1934 r. uczęszczał na wykłady z filozofii, psychologii i logiki na Wydziale Humanistycznym UW. W 1938 r. Rotblat uzyskał tytuł doktora na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Tytuł rozprawy naukowej przyszłego noblisty brzmiał: „Badanie neutronowych procesów dezintegracyjnych przy pomocy komory jonizacyjnej i elektrometru Hoffmana”.

Po doktoracie naukowiec wyjechał na stypendium do Wielkiej Brytanii, gdzie zastała go wojna. Wkrótce podjął pracę przy projekcie Manhattan, w ramach którego naukowcy starali się skonstruować bombę atomową. W 1943 r. Rotblatowi pozwolono, by odstąpił od udziału w projekcie. Dla Rotblata było jasne, że Niemcy nie zdołają skonstruować bomby atomowej, zanim skończy się wojna. Uczony obawiał się, że broń jądrowa może być użyta w starciu ze Związkiem Radzieckim.

Rotblat został krytykiem stosowania przez poszczególne państwa broni atomowej jako straszaka. Wraz z angielskim filozofem Bertrandem Russellem doprowadził do powstania w 1957 międzynarodowego ruchu pacyfistycznego uczonych działających na rzecz likwidacji broni masowej zagłady – Pugwash. Organizacja skupiała zarówno uczonych z krajów zachodnich, jak i z bloku wschodniego. Za te działania otrzymał Nagrodę Nobla.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ mrt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024