Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
31.01.2017 aktualizacja 31.01.2017

Zmiany klimatu to również więcej rtęci w planktonie

Na skutek zmian klimatycznych może nastąpić siedmiokrotne zwiększenie zawartości metylortęci w zooplanktonie żyjącym w morzach i jeziorach - alarmują szwedzcy naukowcy w piśmie "Science Advances".

Zdaniem naukowców globalne ocieplenie może przyczynić się do zwiększenia stężenia materii organicznej w wodnych ekosystemach na północnej półkuli, włączając w to Morze Bałtyckie. W konsekwencji, na skutek zaburzenia łańcuchów pokarmowych, może nastąpić siedmiokrotne zwiększenie metylortęci w zooplanktonie.

"Badania ujawniają zjawisko, które nie zostało wcześniej opisane. Wyniki są przełomowe dla przewidywaniu tego, jak globalne zmiany klimatu mogą wpływać na działanie metylortęci na ekosystemy i ludzi" - wyjaśnia lider projektu badawczego, prof. Erik Björn z Umeå University (Szwecja).

Na materię organiczną składają się m.in. związki humusowe. Te wpływają na wodne środowisko na wiele sposobów - m.in. redukując przejrzystość wody i tym samym dostęp światła. Takie zjawisko może prowadzić do zmniejszenia produkcji fitoplanktonu (na skutek ograniczenia fotosyntezy) na rzecz rozwoju bakterii, które chętnie wykorzystują kwasy humusowe dla swojego rozwoju. W konsekwencji może dojść do zmiany troficznej w łańcuchach pokarmowych. W morzach i jeziorach zdominowanych przez fitoplankton (organizmy autotroficzne, czyli samożywne) może pojawić się więcej bakterii, które są heterotroficzne (cudzożywne).

Naukowcy przypominają, że heterotroficzna sieć pokarmowa składa się z większej liczby poziomów, które tworzą różne organizmy. To powoduje, że metylortęć ma więcej czasu na koncentrację w dużych ilościach w środowisku wodnym.

"Nasze badania potwierdzają tę hipotezę i pokazują, że zwiększenie o 15-20 proc. materii organicznej w wodach może spowodować zmianę sieci pokarmowej - z autotroficznej na heterotroficzną - i prowadzić do zwiększenia zawartości metylortęci w zooplanktonie od dwóch do siedmiu razy" - wyjaśnia Björn.

Rtęć występuje w środowisku w postaci związków chemicznych o różnej toksyczności. Najbardziej szkodliwe dla człowieka są organiczne związki metylortęciowe. Powstają one w wodach i glebie pod wpływem mikroorganizmów. Metylortęć kumuluje się w rybach i innych organizmach morskich. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że rtęć jest wśród 10 chemikaliów najbardziej szkodliwych dla zdrowia człowieka. (PAP)

szz/ zan/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024