Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
31.05.2017 aktualizacja 31.05.2017

Podpisano kontrakty na gigantyczne zwierciadło główne teleskopu ELT

Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) podpisało kontrakty na budowę zwierciadła głównego dla teleskopu, który będzie największym teleskopem optycznym świata. Zwierciadło główne teleskopu ELT ma mieć średnicę 39 metrów.

Po niedawnej inauguracji budowy kopuły i głównej struktury Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu (ELT), co nastąpiło w piątek 26 maja, poinformowano o kolejnym etapie tworzenia największego teleskopu optycznego świata. We wtorek 30 maja Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) podpisało kontrakty na budowę zwierciadła głównego dla tego gigantycznego teleskopu.

Odlew segmentów zwierciadła ma wykonać niemiecka firma SCHOTT, a później francuska firma Safran Reosc je wyszlifuje, zamontuje i przetestuje. Umowa dotycząca szlifowania zwierciadła jest drugim pod względem wielkości kontraktem na budowę ELT i trzecim pod tym względem kiedykolwiek przyznanym przez ESO.

Zwierciadło teleskopu ELT będzie mieć średnicę nieco ponad 39 metrów. Nie będzie zbudowane w jednym kawałku, tylko złożone z wielu pojedynczych segmentów o kształcie sześciokątnym. Każdy z segmentów będzie mierzyć 1,4 metra, w sumie będzie ich 798 sztuk. Pracując razem jako jeden teleskop będą zbierać dziesiątki milionów razy więcej światła niż ludzkie oko.

Wyprodukowanych zostanie jednak więcej segmentów, aż 931, z czego 133 będą zestawem konserwacyjnym. Gdy już teleskop będzie pracował, zapasowe zwierciadła będą służyć do sukcesywnego wymieniania tych użytkowanych, tak aby można było na bieżąco napylać na nie nową warstwę odbijającą światło, gdy stara już nie będzie mieć odpowiednich własności.

Segmenty zwierciadła głównego będą wygładzane z dokładnością taką, aby odstępstwa nie przekraczały 10 nanometrów. Jest to mniej niż wysokość biedronki w skali takiej, gdyby segment zwierciadła miał wielkość Francji.

Wszystkie segmenty zwierciadła mają powstać w ciągu siedmiu lat. Zakład produkcyjny w maksimum produkcji będzie wytwarzał je z tempem jednego segmentu dziennie. Dla celów produkcji powstanie nowy zakład w fabryce w Poitiers we Francji, specjalizującej się w produkcji nowoczesnych elementów optycznych i optoelektronicznych.

Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT) ma uzyskać pierwsze światło w 2024 roku. Obecnie rozpoczynają się kolejne etapy jego budowy. Powstanie na szczycie Cerro Armazones w północnym Chile, niedaleko Obserwatorium Paranal. Swoimi rozmiarami (wielkością zwierciadła głównego) będzie około czterokrotnie przewyższał największe obecnie pracujące teleskopy.

Naukowcy mają nadzieję, że ELT pozwoli na dokładniejsze badania planet takich jak Ziemia, krążących wokół innych gwiazd, zwiększy naszą wiedzę o początkach Wszechświata, a być może także odkryje obiekty lub zjawiska, z których obecnie nie zdajemy sobie sprawy. Można też spotkać głosy, że teleskop ten będzie szansą na znalezienie innego życia we Wszechświecie.

W projekcie ELT bierze udział także Polska, która od 2015 roku jest członkiem Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). Nasi naukowcy i inżynierowie będą uczestniczyli w budowie niektórych elementów teleskopu. (PAP)

cza/ zan/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024