Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
11.09.2017 aktualizacja 11.09.2017

Prezydium KRASP o Ustawie 2.0: trzeba wzmacniania autonomii uczelni

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Autonomia uczelni wymaga konsekwentnego wzmacniania - napisali przedstawiciele prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, podsumowując dotychczasową dyskusję nad założeniami Ustawy 2.0.

W dokumencie opublikowanym na stronie KRASP przypomniano, że w ramach przygotowań do Narodowego Kongresu Nauki (który odbędzie się w dniach 19-20 września w Krakowie) przez kilka miesięcy trwały dyskusje o tym, jak uregulować kwestie dot. uczelni. "Polskie środowisko akademickie jest gotowe do dokonania przełomowej projakościowej zmiany w obszarach nauki oraz szkolnictwa wyższego" - deklarują rektorzy.

Prezydium KRASP podsumowało najważniejsze wnioski z dyskusji. "Siła sprawcza oczekiwanych zmian pozostaje w uczelniach. Dlatego autonomia uczelni, jako sprawdzony przez wiele wieków fundament działania uczelni w sferze kształcenia oraz badań naukowych, wymaga konsekwentnego wzmacniania" - napisano w komunikacie.

Rektorzy zwracają też uwagę, że "uczelnie najlepiej wypełniają swoją misję społeczną, gdy są wolne od kontroli politycznej". Prezydium KRASP odnosi się tu do zapowiedzi Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) tworzenia na uczelniach nowego organu - rad uczelni. Mają być one wybierane przez senat uczelni, a ponad 50 proc. składu takich rad mają stanowić osoby spoza uczelni. Do zadań tego gremium będzie należało m.in. uchwalanie statutu oraz strategii uczelni, sprawowanie nadzoru nad gospodarką finansową uczelni i nad zarządzaniem uczelnią, wskazywanie kandydatów na rektora.

"Dostrzegamy pozytywną rolę, jaką mogą odegrać w wypełnianiu tej misji rady uczelni, które mają się składać w większości ze światłych osób spoza społeczności akademickiej. Będzie to jednak możliwe tylko przy ustawowej gwarancji, że członkami rad nie mogą być osoby aktywne w działalności politycznej" - podkreślają rektorzy.

Zdaniem prezydium KRASP przepisy ustawy powinny klarownie rozgraniczyć obszary odpowiedzialności wszystkich organów uczelni. Za bieżące funkcjonowanie uczelni powinien odpowiadać senat uczelni pod przewodnictwem wyposażonego w szerokie kompetencje zarządcze rektora. Za aktywne kształtowanie strategicznej wizji działania uczelni, w tym za wskazanie odpowiednich kandydatów na wybieranego przez kolegium elektorów rektora, powinna odpowiadać jej rada.

Według rektorów potrzebna będzie też większa samodzielność organizacyjna uczelni. Ich zdaniem "ustawa powinna jednoznacznie wskazać statut uczelni jako podstawowy dokument opisujący strukturę uczelni oraz wszystkie inne sprawy, które nie zostały zastrzeżone w ustawie jako rozwiązania systemowe".

Rektorzy pozytywnie odnieśli się też do zapowiedzi MNiSW odejścia od obecnej klasyfikacji dziedzin i dyscyplin naukowych: w miejsce obecnej trójstopniowej, miałaby funkcjonować dwupoziomowa, oparta na klasyfikacji OECD. "Ustawa powinna stworzyć jak najlepsze warunki do prowadzenia badań oraz kształcenia we wszystkich kluczowych dziedzinach i dyscyplinach, rozumianych w duchu pragmatycznie oszczędnej i akceptowanej globalnie klasyfikacji OECD. Powinna ona także zagwarantować warunki dla prowadzenia badań oraz kształcenia na pograniczu dwóch lub większej liczby dyscyplin" - napisali rektorzy.

W ocenie prezydium KRASP droga do doskonałości kształcenia i badań wymagać będzie istotnego dodatkowego wysiłku ze strony uczelni. Ten wysiłek powinien jednak, zdaniem rektorów, "zostać w znaczący sposób wsparty za pomocą dodatkowych, skutecznie adresowanych strumieni finansowania". W dokumencie zwrócono uwagę, że takie strumienie finansowania powinny być adresowane też do wyłonionych w trybie konkursowym uczelni badawczych - a więc tej grupy uczelni, która w zakresie badań naukowych jest konkurencyjna z uczelniami na poziomie światowym. "Mechanizmy finansowania powinny także zachęcać do rozsądnej konsolidacji zasobów, które pozostają w dyspozycji polskiej nauki oraz szkolnictwa wyższego" - napisali rektorzy.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024