Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
12.10.2017 aktualizacja 12.10.2017

Tajemnice grzybów - dla niewtajemniczonych

Czy wiedzieliście, że grzyby można spotkać nawet na pustyniach czy w oceanach? Albo wykorzystać jako... planistów ruchu? Każdy, kto czuje się gotów na wprowadzenie do swojego życia tych i innych ciekawostek okołogrzybowych, powinien sięgnąć po książkę "Tajemnicze życie grzybów".

Przyznam się już na samym początku, przed lekturą książki, na temat grzybów nie wiedziałam praktycznie nic. Mój kontakt z nimi ogranicza się do zabiegów mających na celu zapobiegnięcie ich wykwitowi na ścianach mieszkania czy smażenia zakupionych w supermarkecie kurek. Jak się jednak dowiedziałam podczas lektury, nie powinnam się zbytnio brakami w dokładniejszej wiedzy przejmować - bo nawet gdybym pamiętała coś ze szkoły, najprawdopodobniej byłyby to informacje mocno przedawnione. W ostatnich latach w świecie mykologicznym wydarzyła się bowiem masa niezwykle ciekawych rzeczy.

Autor "Tajemniczego życia grzybów" to Robert Hofrichter, austriacki biolog, który jest autorem m.in. wydanego również w Polsce atlasu grzybów. Jego najnowszemu dziełu nie przyświeca jednak już idea użytkowa. Tym razem Hofrichter chce po prostu opowiedzieć czytelnikom o świecie grzybów, w którym - jak się okazuje - możemy znaleźć praktycznie wszystko: współpracę, przyjaźń, kontrolę nad umysłem, morderstwa... Nie ma możliwości, żeby nie złożyło się to na dobrą historię, prawda?

Zacznijmy jednak od podstaw. Jak tłumaczy autor, obok roślin i zwierząt, na naszej planecie znajduje się jeszcze jedna duża forma życia wyższego: są nią właśnie grzyby. Ich przedstawicielami są nie tylko te wspaniałe, acz ciężkostrawne smakołyki, tak często goszczące na naszych stołach jesienią.

"Odkrycie, że stanowią osobną formę życia, dorównuje ważnością zmianie paradygmatu, stanowi wręcz przewrót kopernikański w postrzeganiu świata. Wraz z uznaniem, iż grzyby są osobną formą życia, stało się jasne, że istniały one już przed roślinami. To grzyby umożliwiły rozwój roślin na Ziemi. I jeszcze dzisiaj (...) utrzymują przy życiu 90 procent wszystkiego, co się zieleni i kwitnie" - czytamy.

Hofrichter porusza w "Tajemniczym życiu grzybów" multum kwestii. Czytelnik może m.in. poznać historię grzybów jako produktu spożywczego i leczniczego (oraz jako używki, w tej dziedzinie mają wszak tysiące lat zasług!) czy prób ich klasyfikacji. Albo dowiedzieć się, dlaczego grzyby trujące niekoniecznie odpowiedzialne są odpowiedzialne za całe zło świata, a te jadalne mogą być bardziej podstępne, niż by się nam wydawało. W książce znalazło się też miejsce na opowieści o grzybach oczyszczających skażone gleby, robiących zombie z owadów czy też łapiących swoje ofiary na... lasso.

Patrząc nawet na ten krótki wybór tematów poruszanych przez Hofrichtera można zadać pytanie, czy w ogóle dało się z tego wszystkiego stworzyć spójną opowieść? Ano, nie do końca. Nie do końca rozumiem zamysł, który stał za uporządkowaniem rozdziałów; podczas lektury często odnosiłam też wrażenie, że w kolejnych podrozdziałach autor po prostu odhacza z listy kolejne ciekawostki, wychodząc z założenia, że czytelnik nie będzie zainteresowany pogłębieniem tematu. Szkoda, bo ciekawostki ciekawostkami, ale pozostawiły uczucie niedosytu.

Pomimo niedociągnięć książki, przy lekturze bawiłam się jednak wybornie. Nie jest to może pozycja obowiązkowa - zakładam, że osób lepiej niż ja zorientowanych w temacie "Tajemnicze życie grzybów" niczym nie zaskoczy - ale zdecydowanie można po nią sięgnąć.

"Tajemnicze życie grzybów" autorstwa Roberta Hofrichtera ukazało się nakładem wydawnictwa Prószynski i S-ka.

PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Florencka

kflo/ zan/

Zapisz się na newsletter
Copyright © Fundacja PAP 2024