Alternatywne mechanizmy molekularne w komórkach nowotworowych

Praca na ten temat ukazała się na łamach czasopisma „The FASEB Journal” (http://dx.doi.org/10.1096/fj.201802603RR).

Jak czytamy w artykule, obecne leki przeciwnowotworowe w czasie badań laboratoryjnych wydają się bardzo skuteczne, jednak w praktyce często nie są w stanie zwalczyć guza całkowicie, co kończy się nawrotem choroby. Zespół dr. Andreasa Androutsellis-Theotokis’a z Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie jako pierwszy na świecie znalazł dowód na to, że niektóre komórki nowotworowe unikają terapii przełączając się na alternatywne mechanizmy molekularne, na które nie mają wpływu żadne istniejące leki i metody przeciwnowotworowe.

Aby przetestować swoją hipotezę, naukowcy wykorzystali hodowle komórek pobranych od pacjentów z guzami mózgu. Umieszczali je na specjalnych podłożach symulujących różne warunki środowiskowe. Chodziło o to, żeby sprawdzić, czy takie odmienne warunki hodowli mogą decydować o tym, jaki szlak sygnałowy regulacji wzrostu wybiorą badane komórki. Podłoża były trzy: jedno, w którym komórki wykorzystywały domyśle (znane wcześniej) mechanizmy wzrostu, drugie, w którym korzystały z mechanizmów alternatywnych oraz trzecie, w którym korzystały z obu tych mechanizmów.

Okazało się, że kiedy komórki nowotworowe wzrastały na podłożu „alternatywnym”, zachowywały się zupełnie inaczej, niż na podłożu standardowym. Właściwości mechaniczne komórek (ich kształt, rozmiar i odkształcalność), poziom ekspresji genów (czyli to, które geny są włączone, a które wyłączone) oraz ich podatność na leczenie zmieniły się diametralnie. Modelując ten stan naukowcy mogli następnie zidentyfikować kilka metod leczenia, które zabijają komórki nowotworowe znajdujące się wyłącznie w tym alternatywnym stanie.

„Aby zabić tę samą komórkę nowotworową w jednym stanie, potrzeba zupełnie innych leków niż do pokonania jej w stanie alternatywnym - mówi dr Androutsellis-Theotokis. - Dzięki skupieniu się właśnie na tej drugiej sytuacji udało nam się zidentyfikować kilka leków, które do tej pory były zupełnie pomijane w terapiach przeciwnowotworowych”.

Naukowcy mają nadzieję, że leki te, które są dopuszczone do obiegu dla innych chorób, będą mogły stosunkowo szybko zostać wdrożone do zastosowań onkologicznych, zapewniając nowe opcje leczenia pacjentom cierpiącym na raka. Sądzą też, że odkryty przez nich mechanizm może dotyczyć wszystkich typów nowotworów, a nie tylko nowotworu mózgu.

„To odważna teza, ale jeśli potwierdzą ją badania na zwierzętach, może doprowadzić do nowych paradygmatów rozwoju leków onkologicznych” - podsumowuje dr Thoru Pederson, redaktor naczelny „The FASEB Journal”. (PAP)

kap/ ekr/