Nauka dla Społeczeństwa

19.03.2024
PL EN
16.07.2019 aktualizacja 16.07.2019

Sztuczna inteligencja już dziś wymyka się spod kontroli

Już dziś sztuczna inteligencja, na przykład pod postacią wirusów komputerowych, wymyka się spod kontroli ich twórców. A to dopiero przedsmak tego, co może czekać nas w kolejnych latach - pisze Jerry Kaplan w swojej najnowszej książce.

"Sztuczna inteligencja. Co każdy powinien wiedzieć" to krótkie i zwięzłe wprowadzenie w tematykę, która w ostatnich latach i miesiącach nie schodzi z nagłówków gazet i portali. I słusznie, bo eksperci są raczej zgodni, że sztuczna inteligencja (AI) wywrze już w najbliższych latach silny wpływ nie tylko na naszą codzienność, ale i sposób, w jaki pracujemy.

A o tym, że AI już teraz działa w często zaskakujący dla nas sposób dowiemy się również z książki Jerrego Kaplana - amerykańskiego przedsiębiorcy, informatyka i eksperta w tej dziedzinie. Jeżeli jednak szukacie najnowszych postępów w tej dziedzinie, to raczej poszukajcie innej książki. Autor pisze we wstępie, że nie prezentuje w publikacji oryginalnych badań i nie omawia w sposób pogłębiony wybranych kwestii technicznych. "(Książka - przyp. S. Z.) Ma za to być dla czytelnika niebędącego fachowcem wygodnym sposobem uzyskania skondensowanego i przystępnego wprowadzenia w tę tematykę oraz w możliwy przyszły wpływ tej ważnej technologii" - tłumaczy Kaplan.

Z książki dowiemy się, że tworzące AI elementy, wśród których istotną rolę odgrywa robotyka, percepcja i uczenie maszynowe są już znacznie bardziej autonomiczne, niż większość ludzi zdaje sobie sprawę. "Potrafią uczyć się na podstawie własnych doświadczeń i podejmować działania, których ich projektanci nigdy nie rozważali. Powszechnie przyjmowana opinia, że +komputery potrafią zrobić tylko to, do czego ludzie je zaprogramują+, nie jest już trafna" - podkreśla Kaplan.

Dlatego w kolejnych rozdziałach autor rozważa, kto powinien brać odpowiedzialność za działania AI. Zwraca uwagę, że problem nie jest prosty do rozwiązania i będzie powodował problemy związane z niezbędnym wprowadzeniem zmian w prawie.

A może wystarczy tak zaprogramować roboty, by nie łamały prawa? Tu ponownie sprawa nie jest taka prosta. Bo, czy decyzja robota, by nie wejść na trawnik, przy którym jest napis "zakaz deptania" byłaby uzasadniona w przypadku, gdy wyprowadzany przez niego pies atakowałby tam dziecko? Albo czy nieprzekroczenie podwójnej linii ciągłej przez autonomiczne auto, i nieuniknięcie potrącenia przebiegającego przez jezdnię psa byłoby do wybronienia, gdyby żaden pojazd nie jechał z naprzeciwka? To tylko przykłady, które Kaplan podaje pod rozwagę.

Problemy prawne pogłębia pytanie o ewentualną świadomość AI. "Dość prosto jest zbudować robota, który wzdryga się, krzyczy i/lub po prostu mówi: +Ach, to boli!+, kiedy się go szczypie. (...) czy mówi to cokolwiek o odczuwaniu przez niego bólu? (...) Reaguje on w ten sposób, ponieważ do tego właśnie go zaprojektowaliśmy, a nie dlatego, że odczuwa ból" - pisze Kaplan. Dlatego AI, pod jakąkolwiek postacią, na razie jako takie praw nie ma. Ale jak będzie w przyszłości? Tego przewidzieć się nie da. Warto jednak odnotować, że już dziś produkowane są roboty, które towarzyszą seniorom czy dzieciom i budują coś, co można nazwać relacjami emocjonalnymi. Gdy fizyczność tych urządzeń zbliży się bardzo do człowieka, zapewne ta dyskusja powróci ze zdwojoną mocą. Być może przyszłe pokolenia nie będą miały takich wątpliwości, jakie targają nami dziś, a roboty żyjące na równi z ludźmi będą codziennością - sugeruje uwagę autor książki.

Duża części publikacji poświęcona jest rozważaniom nad tym, czym jest sztuczna inteligencja i jaka jest jej zasada działania i historia powstania. Osoby mniej zdeterminowane mogą poczuć się nią nieco zmęczone, bo jest nieco monotonna. I jeśli mieliście okazję przeczytać już inną ogólną książkę o sztucznej inteligencji, których w ostatnim czasie na rynku ukazało się całkiem sporo, to przygotujcie się na powtórzenia. Jeśli jednak to będzie wasze pierwsze książkowe zetknięcie z tym zagadnieniem - to trafiliście całkiem dobrze, o ile chcecie dowiedzieć się dużo i temat was naprawdę interesuje.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN.

Szymon Zdziebłowski

Zapisz się na newsletter
Copyright © Fundacja PAP 2024