Laureaci Nagrody Nobla z dziedziny medycyny i fizjologii z ostatnich 10 lat

2018 - Nagroda trafiła do dwóch naukowców. Otrzymali ją James. P. Allison z USA i Tasuku Honjo z Japonii. Wyniki ich badań przyczyniły się do opracowania terapii stosowanej w przypadku leczenia nowotworów immunogennych, czyli takich, które wyłączają układ immunologiczny.

2017 - Laureatami zostali trzej Amerykanie: Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash oraz Michael W. Young za badania nad molekularnymi mechanizmami odpowiedzialnymi za rytm okołodobowy.

2016 - Nobla otrzymał Japończyk Yoshinori Ohsumi z Tokio Institute of Technology za odkrycia dotyczące mechanizmów autofagii. Dzięki jego pracy naukowcy rozumieją, w jaki sposób komórka pozbywa się odpadów, dokonując recyklingu białek.

2015 - Nagrodę otrzymali: William C. Campbell i Satoshi Omura za odkrycia dotyczące nowej metody leczenia zakażeń wywołanych przez pasożytnicze nicienie - oraz Youyou Tu za odkrycia dotyczące nowych sposobów leczenia malarii.

2014 - Nagrodę otrzymali: John O´Keefe oraz małżeństwo May-Britt i Edvard I. Moser za odkrycie w mózgu „wewnętrznego GPS-u”, czyli neuronów, które umożliwiają orientację w przestrzeni. Ich odkrycia mogą pomóc lepiej zrozumieć mechanizm utraty pamięci przestrzennej, którą obserwuje się w chorobie Alzheimera. Badania nad „mózgowym GPS-em” otworzyły też nowe drogi, które powinny doprowadzić do zrozumienia innych procesów poznawczych – chociażby pamięci, myślenia i planowania.

2013 - Nagrodę podzielono między trzech naukowców: Jamesa E. Rothmana i Randy’ego W. Schekmana z USA oraz reprezentującego Niemcy Thomasa C. Suedhofa. Prace laureatów dotyczyły transportu substancji wewnątrz żywych komórek - pozwoliły zrozumieć, w jaki sposób nieustannie zachodzący w komórkach przepływ błon umożliwia im transport cząsteczek oraz komunikowanie się ze środowiskiem.

2012 - Nagrodę otrzymali: pionier klonowania Brytyjczyk John B. Gurdon oraz Japończyk Shinya Yamanaka - twórca indukowanych pluripotentnych komórek macierzystych, które dają szansę na hodowanie w laboratorium tkanek, a nawet całych organów. Nobliści odkryli, że dojrzałe komórki organizmu można cofnąć w rozwoju do etapu komórek macierzystych, które potem są ponownie przekształcane w dowolne komórki organizmu.

2011 - Nobla otrzymali Bruce Beutler, Jules Hoffmann oraz Ralph Steinman za odkrycia dotyczące funkcjonowania układu odpornościowego. Amerykanin Beutler i Francuz Hoffmann wyjaśnili, jak działa tzw. wrodzony układ odpornościowy. Zasługą pochodzącego z Kanady Ralpha Steinmana było odkrycie komórek dendrytycznych, pełniących kluczową rolę w drugiej linii obrony immunologicznej, czyli w tzw. adaptacyjnym układzie odpornościowym.

2010 - Nagrodę otrzymał brytyjski fizjolog Robert G. Edwards za opracowanie metody zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro), dzięki której w 1978 r. przyszło na świat pierwsze "dziecko z probówki", dziewczynka Louise Brown.

2009 - Nobel trafił do trójki naukowców, którzy wyjaśnili, w jaki sposób zawierające dane genetyczne chromosomy mogą być kopiowane przy każdym podziale komórki i w jaki sposób informacja genetyczna jest zabezpieczona przed uszkodzeniem - Elizabeth H. Blackburn z Australii, Carol Greider (USA) i Jacka W. Szostaka (USA). (PAP)

ekr/ agt/