Niektóre ptaki widzą owady lepiej dzięki nieznanej dotąd strukturze
Fot. Adobe Stock
Nowo odkryta struktura, obecna w oczach niektórych gatunków ptaków śpiewających, może ułatwiać im dostrzeganie i chwytanie owadów - informuje pismo “Scientific Reports”.
Większość ptaków ma w siatkówce oka cztery rodzaje reagujących na kolory czopków, piąty rodzaj niezwiązany z widzeniem kolorów oraz wrażliwe na bardzo słabe światło pręciki. Każdy z czopków zawiera kulistą strukturę określaną jako „kropla oleju”, która filtruje światło zanim zostanie przekształcone w sygnał elektryczny. Ułatwia to rozróżnianie kolorów.
Oczy większości ptaków - pomijając pewne różnice wrażliwości spektralnej – działają w ten sam sposób pomimo różnic taksonomicznych, behawioralnych i ekologicznych.
Dzięki współpracy naukowców z Purdue University, State University of New York w Plattsburgh, University of Wisconsin-Madison oraz University of California w Davis udało się jednak odkryć nową strukturę, występującą w fotoreceptorach małych, owadożernych ptaków z rodzaju Empidonax. Zamiast typowej "kropli oleju" ich czopki zawierają kompleks wytwarzających duże ilości energii megamitochondriów otoczony setkami małych, pomarańczowych "kropelek oleju".
Fotoreceptory z tą organellą nazwane zostały „megamitochondria-small oil droplet complex” (MMOD). W siatkówce rozmieszczone są nierównomiernie - występują w regionie środkowym, ale nie ma ich na obrzeżach i okolicy skroniowej tych owadożernych ptaków. MMOD wykryto tylko w oczach gatunków Empidonax virescens (empidonka grądowa) i Empidonax minimus (empidonka siwa). Zdaniem odkrywców unikatowa, niewykryta u żadnych innych kręgowców struktura subkomórkowa może stanowić dodatkowy kanał wizualny dla tych małych drapieżnych ptaków śpiewających, które najprawdopodobniej widzą świat inaczej niż pozostałe zwierzęta.
Naukowcy badali nowo odkrytą strukturę za pomocą mikroskopii świetlnej, transmisyjnej mikroskopii elektronowej oraz techniki zwanej mikrospektrofotometrią, która mierzy długości fal światła, jakie struktury te najbardziej absorbują. Kompleks MMOD działa jak filtr przepuszczając światło o długości fali większej niż 565 nanometrów (żółte, pomarańczowe i czerwone) a pochłaniając światło o mniejszej długości fali (zielone, niebieskie i fioletowe).
Zdaniem prof. Estebana Fernandeza-Juricica z Purdue, fotoreceptory z kompleksem MMOD obecne tylko w środkowej części siatkówki mogą pomóc ptakom w wykrywaniu, śledzeniu i chwytaniu szybko latających owadów. (PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ ekr/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
