Pasy chmur na najbliższym brązowym karle
Artystyczna wizja brązowego karła Luhman 16A, na którym wykryto pasy chmur podobne do występujących na Jowiszu. Źródło: Caltech/R. Hurt (IPAC).
Naukowcom udało się wykryć pasma chmur na brązowym karle Luhman 16A, podobne do pasów występujących na Jowiszu. Odkrycia dokonano dzięki technice polarymetrii, informują NASA oraz Caltech.
Obiekt oznaczony jako Luhman 16A to brązowy karzeł, czyli ciało pośrednie pomiędzy planetami a gwiazdami. Brązowe karły mają masy większą niż planety, ale wciąż zbyt małe, aby rozpocząć reakcje termojądrowe przemiany wodoru w hel, czyli by stać się pełnoprawną gwiazdą. Liczbowo brązowe karły mieszczą się w przedziale mas od 13 do 80 mas Jowisza.
Luhman 16A ma około 30 mas Jowisza i znajduje się w układzie podwójnym złożonym z dwóch brązowym karłów, odległym od nas o 6,5 roku świetlnego. To najbliższe znane brązowe karły. Odkryto je w 2013 roku przy pomocy Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE), teleskopu NASA pracującego w podczerwieni.
Oba brązowe karły mają podobne masy i temperatury (około 1000 stopni Celsjusza) i zapewne powstały w tym samym czasie, ale w kontekście pogody różnią się od siebie. „Są bliźniacze niczym Ziemia i Wenus o bardzo różnych warunkach pogodowych” - porównuje Julien Girard ze Space Telescope Science Institute w Baltimore (Maryland, USA).
W przypadku Luhman 16A brak jest oznak stacjonarnych pasm chmur, a zachmurzenie jest nieregularne, brak też zmian w jasności powodowanych chmurami. Luhman 16A ma zupełnie inne cechy związane z chmurami.
Naukowcy wykorzystali Bardzo Duży Teleskop (VLT), należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), do zbadania polaryzacji światła docierającego do nas z systemu dwóch brązowych karłów. Polaryzacja to własność światła związana z kierunkiem oscylacji fal świetlnych. Na co dzień możemy ją kojarzyć z okularów przeciwsłonecznych, albo z filtrów polaryzacyjnych stosowanych w fotografii.
W przypadku, gdy światło jest odbijane przez jakieś cząsteczki, na przykład krople w chmurach, może to powodować faworyzowanie pewnego kąta polaryzacji. Mierząc ten parametr astronomowie są w stanie stwierdzić istnienie chmur nie obserwując ich bezpośrednio.
Po porównaniu uzyskanych wyników obserwacyjnych z modelami atmosfer brązowych karłów o różnych własnościach okazało się, że dla Luhman 16A pasuje tylko sytuacja atmosfery z pasmami chmur. Model sugeruje, że na tym brązowym karle występują pasy chmur, oraz że pogoda jest burzowa, podobnie jak na Jowiszu. Być może padają tam deszcze krzemianów lub amoniaku.
Wyniki badań zostały zaakceptowane do druku w czasopiśmie „The Astrophysical Journal”.
Więcej na ten temat: https://www.caltech.edu/about/news/bands-clouds-swirl-across-brown-dwarfs-surface https://hubblesite.org/contents/news-releases/2020/news-2020-23 https://authors.library.caltech.edu/102957/
(PAP)
cza/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
