Odkryto niezwykle młodą gwiazdę neutronową
Fot. Fotolia
Dzięki teleskopom kosmicznym udało się odkryć gwiazdę neutronową, której wiek astronomowie szacują na zaledwie 240 lat. W dodatku ma ona dużo mocniejsze pole magnetyczne niż typowy obiekt tego rodzaju. O odkryciu poinformowały NASA i ESA.
Jeśli chodzi o astronomię, jesteśmy przyzwyczajeni do olbrzymich liczb („astronomicznych”), zarówno w odległościach, masach, jak i wieku obiektów. Tym razem jednak mowa o zaledwie 240 latach. Właśnie tak niedawno w astronomicznej skali uformowała się odkryta ostatnio gwiazda neutronowa.
Naukowcy odkryli gwiazdę oznaczoną jako Swift J1818.0-1607. Jest to tzw. gwiazda neutronowa, czyli niezwykle gęsty obiekt, który pozostał po tym, jak masywna gwiazda wybuchła jako supernowa. Materia w gwieździe neutronowej jest tak gęsta, że jej łyżeczka ważyłaby na Ziemi 4 miliardy ton. Cała masa gwiazdy skupiona jest w kuli o średnicy od 10 do 30 kilometrów, co odpowiada wielkości miasta.
W przypadku obiektu Swift J1818.0-1607 ustalono, iż jego pole magnetyczne jest do 1000 razy silniejsze niż u typowej gwiazdy neutronowej (oraz 100 milionów razy silniejsze niż najpotężniejsze magnesy, jakie potrafimy wytworzyć). Takie niezwykłe obiekty astronomowie nazywają magnetarami. Spośród ponad 3000 znanych gwiazd neutronowych zidentyfikowano do tej pory jedynie 31 magnetarów, wliczając w to najnowsze odkrycie. Swift J1818.0-1607 jest najmłodszym znanym magnetarem.
Swift J1818.0-1607 znajduje się na niebie w konstelacji Strzelca. Od obiektu dzieli nas około 16 tysięcy lat świetlnych.
Magnetara dostrzeżono przy pomocy pracującego w kosmosie teleskopu Swiff, gdy rozpoczął się jego rozbłysk w promieniowaniu rentgenowskim. Emisja była co najmniej 10 razy silniejsza niż normalnie. Zaalarmowano wtedy społeczność astronomiczną i udało się przy pomocy innych kosmicznych teleskopów (XMM-Newton i NuSTAR) dokonać dalszych obserwacji.
Swift J1818.0-1607 jest także pulsarem radiowym – jednym spośród pięciu znanych wśród magnetarów. Pulsary to szybko obracające się gwiazdy neutronowe, które emitują w regularnych impulsach promieniowanie radiowe (analogicznie na przykład do światła latarni morskiej). Swift J1818.0-1607 obraca się raz na 1,36 sekundy.
Wyniki badań przedstawiono w czasopiśmie naukowym „Astrophysical Journal Letters” (https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ab9742). Zespołem naukowców kierował Paolo Esposito ze School for Advanced Studies (IUSS) z Pawii (Włochy). (PAP)
cza/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
