Czy naukowcom uda się stworzyć skuteczny lek odchudzający?

Nie powstanie jeden skuteczny lek na otyłość, ale jest szansa, że powstanie ich kilka. Przyczyny otyłości są bowiem bardzo różne u różnych osób - tłumaczył w wykładzie \"Czy znajdziemy lek na otyłość\" dr Rafał Derlacz z Instytutu Biochemii Uniwersytetu Warszawskiego podczas Dnia Nauki.

120 ZDRADLIWYCH GENÓW

Jeśli weźmie się pod uwagę, że obecnie znanych jest 60 związków, które regulują przemianę materii i tyle samo receptorów, za pośrednictwem których one działają, to istnieje przynajmniej 120 genów, których uszkodzenie może sprzyjać otyłości.

Jak podkreślił badacz, chodzi o otyłość, która rozwija się w wyniku zaburzeń metabolicznych, a nie z powodu nadmiernej ilości jedzenia.

Jednym z najważniejszych związków wpływających na metabolizm jest odkryta około 10 lat temu leptyna - hormon produkowany przez tkankę tłuszczową. Leptyna hamuje łaknienie poprzez wpływ na podwzgórze, które jest centrum sterowania apetytem w mózgu.

Jej odkryciu towarzyszyła euforia. Naukowcom wydawało się, że hormon ten będzie doskonałym lekiem na otyłość. Okazało się jednak, że u ludzi nie dawał on oczekiwanych rezultatów. Dalsze badania ujawniły ponadto, że poza regulacją apetytu leptyna spełnia w organizmie wiele innych funkcji - wpływa m.in. na serce, łożysko, mięsnie szkieletowe i żołądek. Dlatego podawanie jej jako leku mogłoby dawać działania niepożądane, których skutki byłyby dużo gorsze niż otyłość.

NOWA NADZIEJA - GRELINA

Obecnie naukowcy wiążą duże nadzieje z innym hormonem - greliną, która jest wydzielana przez żołądek i pobudza apetyt oraz z polipeptydem YY, który jest wydzielany przez jelita i hamuje łaknienie. Być może u niektórych osób, z zaburzonym wydzielaniem tych związków dobre wyniki dałoby zahamowanie działania greliny, a pobudzenie aktywności polipeptydu YY.

Badacz zaznaczył jednak, że niektóre osoby mogą mieć wrodzone skłonności do otyłości, mimo, że nie mają żadnych wad w genach.

Coraz więcej wyników badań wskazuje, że osobiste skłonności do otyłości mogą zależeć od warunków pokarmowych panujących w łonie matki. Warunki te mogą wpływać na programowanie połączeń nerwowych w podwzgórzu. Jeśli podwzgórze zostanie \"zaprogramowane\" na jakąś optymalna masę ciała dla danej osoby, to później, poprzez wpływ na apetyt, będzie dążyć do jej utrzymania.

Badania na myszach wskazują, że błędy w zaprogramowaniu połączeń między neuronami podwzgórza można usunąć jedynie na pewnym etapie rozwoju, później są one jednak nieodwracalne.

SZANSA NA SKUTECZNE LEKI

\"Szanse na opracowanie różnych skutecznych leków na otyłość rosną w miarę, jak naukowcy coraz więcej dowiadują się o procesach i o związkach regulujących metabolizm\" - podkreślił dr Derlacz.

Jednym z najnowszych odkryć w tej dziedzinie jest na przykład fakt, że resveratrol - substancja zawarta w dużych ilościach w czerwonym winie, sprzyja utrzymaniu szczupłej sylwetki, gdyż hamuje powiększanie i powielanie komórek tłuszczowych.

PAP - Nauka w Polsce, Joanna Morga

18 września 2004