POLSKI MIERNIK MONITORUJE ZAGROŻENIA PROMIENIOTWÓRCZE

Pomiar stężenia pyłu oraz energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu w powietrzu promieniotwórczego gazu radonu umożliwia skonstruowany przez polskich badaczy miernik zapylenia i stężenia promieniotwórczych aerozoli. Miernik opracowali dr Krystian Skubacz z \"Urządzenie AP-2000EX można zastosować do pomiarów środowiskowych i indywidualnych\" - mówi współtwórca miernika, dr Skubacz. Jak zaznacza, spełnia on wymogi bezpieczeństwa Wyższego Urzędu Górniczego http://www.wug.gov.pl/ i może być stosowany również w podziemnych zakładach górniczych.

Miernik jest zasilany przez akumulatory - bez przerwy może pracować co najmniej osiem godzin. Pomiar sterowany jest mikroprocesorem. Waga urządzenia wynosi 550 g.

Urządzenie może mierzyć stężenie dwóch z trzech klas pyłów: respirabilnej i wdychanej.

\"Zgodnie z kryteriami ISO/CEN rozróżnia się trzy podstawowe klasy pyłów: klasa respirabilna zawiera cząstki, które mogą się dostawać aż do bezrzęskowych dróg oddechowych. Druga z nich, tak zwana frakcja tchawiczna, składa się z cząstek, które wnikają poza krtań. Najobszerniejszą klasę cząstek zawierającą również dwie poprzednie klasy jest frakcja wdychana, składająca się ze wszystkich cząstek zawieszonych w powietrzu, które mogą być wdychane przez nos i usta\" - wyjaśnia dr Skubacz.

W czasie pomiaru powietrze jest przepompowywane przez filtr zgodnie z ustawionym natężeniem przepływu. \"Urządzenie można wyposażyć w cyklon pozwalający na odseparowanie frakcji respirabilnej i w rezultacie pomiar stężenia pyłów należących do tej frakcji. Zastąpienie cyklonu przez inny typ głowicy pozwala również na pomiar stężenia frakcji wdychanej\" - tłumaczy naukowiec.

Jak wyjaśnia, specjalna głowica pomiarowa umieszczona w cyklonie nad filtrem pozwala wykonać również pomiar stężenia energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu, będących największym źródłem naturalnego promieniowania jonizującego.

\"Głowica pomiarowa nie zaburza ani warunków bezpiecznego stosowania przyrządu ani pomiaru zapylenia. Znajdują się w niej detektory termoluminescencyjne (TL), które rejestrują promieniowanie jonizujące emitowane przez krótkożyciowe produkty rozpadu radonu związane z frakcją respirabilną\" - mówi dr Skubacz.

Naukowiec wyjaśnia, że uzyskane w ten sposób wyniki pozwalają ocenić średnie stężenie energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu w przeciągu dość dużego czasu.

Jak podkreśla dr Skubacz, urządzenia jest przykładem udanej kooperacji między instytutem naukowym i krajowym przemysłem, reprezentowanym przez małe przedsiębiorstwo. \"Projekt mógł zostać zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Naczelnej Organizacji Technicznej http://www.not.org.pl/ i Komitetu Badań Naukowych http://www.kbn.gov.pl/pub/kbn/docs/ - zaznacza.

Miernik jest sprzedawany na polskim rynku i - zdaniem jego twórców - z powodzeniem konkuruje z produktami dużych zagranicznych przedsiębiorstw.

PAP - Nauka w Polsce, Bogusława Szumiec-Presch

24 maja 2005

we