10.11.2005
aktualizacja 10.11.2005
Polacy będą korzystać z największego na świecie teleskopu SALT
salt.80.jpg
<p>Astronomowie z toruńskiego <a href="http://www.umk.pl/" target="_blank">Uniwersytetu Mikołaja Kopernika</a>, dr Andrzej
Niedzielski i prof. Andrzej Kus, uczestniczyli w czwartek w oficjalnym
oddaniu do użytku największego na świecie teleskopu optycznego <a href="http://www.salt.ac.za/" target="_blank">SALT</a> w
Republice Południowej Afryki.</p>
Polska wniosła wkład finansowy w budowę tego urządzenia - w zamian nasi astronomowie będą mogli korzystać z 11 proc. czasu pracy teleskopu.
Wielki Południowoafrykański Teleskop SALT (Southern African Large Telescope) zbudowano na półpustynnym płaskowyżu Karoo (370 km na północ od Kapsztadu), na wysokości 1759 m n.p.m.
"Zakończył się już okres próbny działania teleskopu, podczas którego testowane były jego możliwości. W tym czasie naukowcy mogli składać propozycje swoich projektów astronomicznych, co zrobili m.in. astronomowie z Torunia i Warszawy. Wiele z nich zostało zaaprobowanych" - powiedział PAP w czwartek prof. Romuald Tylenda z Centrum Astronomicznego PAN, który był koordynatorem ze strony polskiej budowy SALT.
W sierpniu 2005 roku, po pięciu latach od rozpoczęcia budowy, teleskop SALT zarejestrował tzw. pierwsze światło. Oznacza to, że udało się uzyskać obraz o jakości określonej w tzw. specyfikacji projektowej urządzenia i można było rozpocząć "pełnowartościowe" obserwacje.
Przedsięwzięcie zrealizowało konsorcjum złożone z 11 instytucji naukowych z Południowej Afryki, Niemiec, Nowej Zelandii, Polski, USA i Wielkiej Brytanii. Polska sfinansowała swój wkład z kilku źródeł: ze środków przekazanych przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji oraz ośrodki naukowe - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu i Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN.
W zamian za prawie jedenastoprocentowy udział w kosztach realizacji projektu (czyli niecałe 3 mln dolarów) polscy astronomowie będą mogli korzystać z 11 procent czasu pracy urządzenia.
Jedną z najbardziej aktywnych grup pracujących z SALT tworzą astronomowie z toruńskiego UMK. Rozpoczęte w Toruniu badania kontynuuje przy użyciu afrykańskiego teleskopu zespół z Katedry Astronomii i Astrofizyki UMK. Tworzą go prof. Toma Tomov, dr Krzysztof Gęsicki, dr Maciej Mikołajewski oraz dr Andrzej Niedzielski. Naukowcy zajmują się badaniem widm obiektów osobliwych, czyli m.in. wiatrów gwiazdowych, mgławic międzyplanetarnych i gwiazd z liniami emisyjnymi.
W przyszłości toruńscy badacze będą wykorzystywali SALT także w projektach związanych z kosmologią, a dokładniej - z analizą pozagalaktycznych obiektów osobliwych. Dr Andrzej Niedzielski zajmie się natomiast poszukiwaniem pozasłonecznych układów planetarnych. Badania te poprowadzi wspólnie z prof. Aleksandrem Wolszczanem.
Teleskop SALT - typu Hobby-Eberly (HET) - ma nowatorską konstrukcję. Jego zwierciadło składa się z 91 sześciokątnych szklanych płyt, idealnie odbijających docierające światło. Ich całkowita powierzchnia jest równoważna z jednolitym zwierciadłem o średnicy 10,5 metrów. Ruchome części instrumentu ważą 82 tony. Urządzenie "ogarnia" 70 proc. nieba półkuli południowej. Umożliwia też dostrzeżenie obiektów miliard razy słabszych niż te widziane "gołym okiem".
PAP - Nauka w Polsce, Anna Dworzyńska
reo
Wielki Południowoafrykański Teleskop SALT (Southern African Large Telescope) zbudowano na półpustynnym płaskowyżu Karoo (370 km na północ od Kapsztadu), na wysokości 1759 m n.p.m.
"Zakończył się już okres próbny działania teleskopu, podczas którego testowane były jego możliwości. W tym czasie naukowcy mogli składać propozycje swoich projektów astronomicznych, co zrobili m.in. astronomowie z Torunia i Warszawy. Wiele z nich zostało zaaprobowanych" - powiedział PAP w czwartek prof. Romuald Tylenda z Centrum Astronomicznego PAN, który był koordynatorem ze strony polskiej budowy SALT.
W sierpniu 2005 roku, po pięciu latach od rozpoczęcia budowy, teleskop SALT zarejestrował tzw. pierwsze światło. Oznacza to, że udało się uzyskać obraz o jakości określonej w tzw. specyfikacji projektowej urządzenia i można było rozpocząć "pełnowartościowe" obserwacje.
Przedsięwzięcie zrealizowało konsorcjum złożone z 11 instytucji naukowych z Południowej Afryki, Niemiec, Nowej Zelandii, Polski, USA i Wielkiej Brytanii. Polska sfinansowała swój wkład z kilku źródeł: ze środków przekazanych przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji oraz ośrodki naukowe - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu i Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN.
W zamian za prawie jedenastoprocentowy udział w kosztach realizacji projektu (czyli niecałe 3 mln dolarów) polscy astronomowie będą mogli korzystać z 11 procent czasu pracy urządzenia.
Jedną z najbardziej aktywnych grup pracujących z SALT tworzą astronomowie z toruńskiego UMK. Rozpoczęte w Toruniu badania kontynuuje przy użyciu afrykańskiego teleskopu zespół z Katedry Astronomii i Astrofizyki UMK. Tworzą go prof. Toma Tomov, dr Krzysztof Gęsicki, dr Maciej Mikołajewski oraz dr Andrzej Niedzielski. Naukowcy zajmują się badaniem widm obiektów osobliwych, czyli m.in. wiatrów gwiazdowych, mgławic międzyplanetarnych i gwiazd z liniami emisyjnymi.
W przyszłości toruńscy badacze będą wykorzystywali SALT także w projektach związanych z kosmologią, a dokładniej - z analizą pozagalaktycznych obiektów osobliwych. Dr Andrzej Niedzielski zajmie się natomiast poszukiwaniem pozasłonecznych układów planetarnych. Badania te poprowadzi wspólnie z prof. Aleksandrem Wolszczanem.
Teleskop SALT - typu Hobby-Eberly (HET) - ma nowatorską konstrukcję. Jego zwierciadło składa się z 91 sześciokątnych szklanych płyt, idealnie odbijających docierające światło. Ich całkowita powierzchnia jest równoważna z jednolitym zwierciadłem o średnicy 10,5 metrów. Ruchome części instrumentu ważą 82 tony. Urządzenie "ogarnia" 70 proc. nieba półkuli południowej. Umożliwia też dostrzeżenie obiektów miliard razy słabszych niż te widziane "gołym okiem".
PAP - Nauka w Polsce, Anna Dworzyńska
reo
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
