Coraz dotkliwsze upały, susze i powodzie – oto przyszłość europejskich miast

Badacze z brytyjskiego Uniwersytetu Newcastle analizowali zmiany w występowaniu nasilonych zjawisk pogodowych dla 571 miast w całej Europie. Po raz pierwszy wykorzystali do tego wszystkie dostępne modele klimatyczne zakładające dalsze wysokie emisje gazów cieplarnianych, i tym samym - wzrost globalnych temperatur.

Na tej podstawie opracowano trzy scenariusze: tzw. małego, średniego i dużego impaktu. Każdy z nich sugeruje jednak, że wszystkie analizowane miasta muszą liczyć się z coraz większym zagrożeniem suszami, falami zabójczych upałów lub powodziami.

Jak mówią naukowcy - dane nie pozostawiają złudzeń. Nawet najbardziej optymistyczny scenariusz przewiduje, że liczba dni upalnych, a także osiągane w ich trakcie maksymalne temperatury, wzrosną we wszystkich dużych miastach Europy.

Te leżące na południu kontynentu czeka największy wzrost liczby dni upalnych w roku, ale temperatury podczas fal upałów wzrosną najbardziej w miastach Europy środkowej: od 2 do 7 st. C w najbardziej optymistycznym scenariuszu, i od 8 do nawet 14 st. C. w wariancie najczarniejszym.

Coraz dłuższe i coraz bardziej dotkliwe mają być też okresy suszy, kontynuują naukowcy. Najbardziej optymistyczny scenariusz pokazuje, że susze nasilą się głównie w Europie południowej. Według niego najpóźniej w drugiej połowie XXI w. południe Półwyspu Iberyjskiego, czyli miasta takie jak Malaga czy Almeria, czekają susze ponad dwa razy gorsze, niż w latach 1951-2000.

Wariant pesymistyczny przewiduje jednak, że aż 98 proc. europejskich miast będzie miało coraz większe problemy z przedłużającymi się suszami. Południe Europy musi nastawić się na sytuację nawet 14 razy gorszą, niż obecnie.

”Choć regiony południowej Europy są przystosowane do radzenia sobie z okresami suszy, taki rozmiar zmian może okazać się nie do udźwignięcia. Do tego dla większości miast wzrośnie więcej, niż jedno ryzyko ekstremalnej pogody - co przybliża nam, jakie wyzwania czekają miasta w radzeniu sobie ze zmianami klimatu” – mówi główna autorka badania, dr Selma Guerreiro.

Jeśli chodzi o europejskie stolice, liczba dni upalnych w roku wzrośnie najbardziej w Rzymie i Sztokholmie, ale najwyższe wzrosty temperatur podczas fal upałów odnotują Praga i Wiedeń.

Z najdotkliwszymi i najczęściej powracającymi suszami muszą się liczyć Lizbona i Madryt. Jeśli jednak wziąć pod uwagę łączny efekt suszy i fal upałów, sytuacja najbardziej pogorszy się w Atenach, Nikozji, Valletcie i Sofii.

Upały i susze to tylko jedna strona medalu - kontynuują badacze. Miasta coraz częściej będą też walczyły ze skutkami wylewania rzek i lokalnych powodzi, szczególnie w północno-zachodniej Europie. Nawet najbardziej optymistyczny scenariusz przestrzega, że 85 proc. leżących nad rzeką miast w Wlk. Brytanii czekają częstsze powodzie.

Najgorsze prognozy powodziowe wśród stolic Europy mają Dublin, Helsinki, Ryga, Wilno i Zagrzeb. Według najbardziej pesymistycznego scenariusza wiele miast może spodziewać się nawet 80-procentowego wzrostu natężenia przepływu rzek – np. hiszpańskie Santiago de Compostela, irlandzkie Cork i Waterford czy portugalskie Braga i Barcelos.

”Nasze badanie wskazuje na pilną potrzebę takiego projektowania i adaptowania naszych miast, by mogły lepiej radzić sobie z przyszłymi warunkami. Skutki ekstremalnych zjawisk pogodowych zresztą już można obserwować w stolicach europejskich. W Paryżu Sekwana niedawno podniosła się o ponad 4 metry w stosunku do swego normalnego poziomu” – wskazuje współautor badania, prof. Richard Dawson z Newcastle.

Wyniki badania opublikowano w ”Environmental Research Letters”. Więcej tutaj: http://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/aaaad3/meta (PAP)

dwo/ zan/