Resort nauki: centrum badań jądrowych ma jedną z najwyższych dotacji

Prof. Grzegorz Wrochna stwierdził, że choć Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) przyznało NCBJ 12 mln zł na "specjalne urządzenie badawcze", to jednak dotacja statutowa, z której wypłacane są wynagrodzenia dla naukowców jest zbyt mała.

"To stawia NCBJ w kuriozalnej sytuacji: po raz pierwszy od wielu lat mamy duże środki na infrastrukturę, na urządzenie badawcze, ale nie dostaliśmy pieniędzy na obsługujących je pracowników" - ocenił Wrochna w artykule opublikowanym w serwisie internetowym Alert 24. „Ustawa o instytutach badawczych odsyła do prawa upadłościowego i naprawczego. A to jednoznacznie stwierdza, że niewykonywanie zobowiązań pieniężnych (np. wypłaty wynagrodzeń – przyp. PAP) skutkuje ogłoszeniem upadłości” - tłumaczył swoje stanowisko dyrektor NCBJ.

Rzecznik MNiSW Bartosz Loba stwierdził w rozmowie z PAP, że Narodowe Centrum Badań Jądrowych jest obecnie jednym z najwyżej dofinansowanych instytutów badawczych.

"W 2012 r. otrzymało dotację na działalność statutową w wysokości prawie 27 mln zł – o 10 mln więcej niż w 2011 roku” – powiedział Loba. Dotacja – ustalana zgodnie z algorytmem dotyczącym wszystkich jednostek naukowych - na działalność statutową w wysokości blisko 27 mln zł przeznaczona jest na utrzymanie potencjału badawczego (ok. 13,6 mln zł) oraz specjalnych urządzeń badawczych (ok. 13,3 mln zł), w tym na utrzymanie reaktora jądrowego „Maria” wraz z infrastrukturą techniczną i środkami bezpieczeństwa niezbędnymi do eksploatacji reaktora.

Ponadto – powiedział rzecznik - w poprzednim roku resort nauki przekazał Centrum ponad 15 mln zł na restrukturyzację, co stanowiło ponad 57 proc. środków przewidzianych na ten cel dla wszystkich jednostek w Polsce. „Te środki mogą być przeznaczone na cele wyznaczone przez Centrum. Będziemy analizować ich wykorzystanie. Przewidujemy spotkanie wiceminister Marii Orłowskiej z NCBJ w tej sprawie” – podkreślił przedstawiciel resortu nauki.

„Zgodnie z przepisami ustawy o zasadach finansowania nauki koszty związane z zatrudnieniem niezbędnej kadry naukowej i inżynieryjno-technicznej mogą być pokrywane z dotacji na utrzymanie potencjału badawczego. Ponadto, wynagrodzenia wraz z pochodnymi mogą być finansowane w ramach kosztów bezpośrednich z dotacji na utrzymanie specjalnego urządzenia badawczego. Obie dotacje są dotacjami podmiotowymi, co oznacza, że jednostka samodzielnie dokonuje wyboru zadań do finansowania w ramach przyznanych środków” – powiedział PAP Loba.

Zaznaczył, że resort nauki nie otrzymywał w ostatnich dniach żadnych oficjalnych sygnałów o dramatycznej sytuacji NCBJ. Zapowiedział przy tym, że w najbliższych dniach przedmiotem prac właściwego zespołu specjalistycznego będzie złożone przez NCBJ 18 czerwca odwołanie od decyzji dotyczącej dotacji na specjalne urządzenie badawcze – wniosek o jej zwiększenie.

Działający od września 2011 roku NCBJ jest jednym z największych instytutów badawczych w kraju, zatrudnia prawie 1100 pracowników. Do NCBJ należy m.in. reaktor badawczy Maria.

Centrum powstało z połączenia Instytutu Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana (IPJ) i Instytutu Energii Atomowej POLATOM (IEA). Ośrodek podlega Ministerstwu Gospodarki, a część jego działalności - w tym wypłaty dla pracowników badawczych - finansuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Departament Energii Jądrowej Ministerstwa Gospodarki (DEJ MG) pytany przez PAP o trudną sytuację NCBJ napisał w komunikacie, że "Ministerstwo Gospodarki z uwagą śledzi funkcjonowanie Narodowego Centrum Badań Jądrowych, w tej kwestii odbywały się liczne spotkania, także z udziałem prof. G. Wrochny, dyrektora instytutu”. „Obecne trudności z zapewnieniem finansowania na wynagrodzenia w NCBJ wynikają z decyzji podjętych w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w odniesieniu do finansowania podstawowej infrastruktury badawczej" - dodano. Jednocześnie przedstawiciele DEJ MG zapewnili, że resort gospodarki jest zainteresowany rozwojem współpracy z NCBJ, a w szczególności udziałem Centrum w Polskim programie energetyki jądrowej.

"Pozostające w zakresie kompetencji Ministra Gospodarki środki są przeznaczane na wsparcie działalności NCBJ, w postaci dotacji na poprawę stanu bezpieczeństwa, czy też w ramach zlecania NCBJ zadań edukacyjnych w zakresie energetyki jądrowej" - wyjaśnili przedstawiciele departamentu MG.

DEJ MG poinformował, że możliwości rozwoju współpracy NCBJ z Ministerstwem Gospodarki pojawią się, kiedy Rada Ministrów przyjmie program polskiej energetyki jądrowej, co planowane jest na IV kwartał tego roku.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ lt/ wkr/ agt/ as/