Wybitne uczone w toruńskim "Domu Kopernika"
Fot. Fotolia
Wybitna śląska uczona Maria Cunitz, starożytna Hypatia oraz Elżbieta Koopmann, współpracownica i żona Jana Heweliusza - to niektóre bohaterki wystawy „Kobiety w astronomii”. Można ja oglądać w toruńskim Domu Mikołaja Kopernika do 16 września.
„Jest to wystawa poświęcona roli kobiet w astronomii, a nawet trochę szerzej w naukach przyrodniczych. Opowiadamy o uczonych starożytnych, przede wszystkim o Hypatii, jak również o uczonych nowożytnych, ale także o współczesnych XX wiecznych astronomkach” – powiedział PAP kierownik „Domu Kopernika” Michał Kłosiński.
W sali poświęconej XVII wiekowi można poznać historię dwóch kobiet – aktywnych na terenach ówczesnej Rzeczpospolitej. Jedną z nich jest Elżbieta Koopmann – żona i współpracownica Jana Heweliusza.
„Pomagała mu w edycji jego dzieł. Przede wszystkim kolejnych wydań +Machinae coelestis+, książki poświęconej konstrukcji przyrządów astronomicznych i obserwacji dokonanych przy użyciu tych przyrządów” – wyjaśnił Kłosiński.
Jednak najciekawszym – zdaniem Kłosińskiego – eksponatem prezentowanym na wystawie jest podręcznik „Urania propitia” autorstwa śląskiej uczonej Marii Cunitz. Działała ona w rejonie Świdnicy i Legnicy, a w 1650 roku wydała jeden z pierwszych podręczników astronomicznych. Były to tabele opisujące niektóre zjawiska astronomiczne.
„Jest to jedno z pierwszych dzieł naukowych wydanych przez kobietę i podpisany imieniem i nazwiskiem przez kobietę. Jej dzieło funkcjonowało w obiegu naukowym całej ówczesnej Europy” – powiedział rozmówca PAP.
W czasach starożytnych chyba najciekawszą kobietą związaną z nauką była Hypatia, która żyła w Aleksandrii w IV wieku n.e. „W tym czasie był to tygiel kulturalny i najważniejsze miejsce na mapie naukowej świata, ale też miejsce gdzie ścierały się szeroka gama różnorodnych poglądów filozoficznych i religijnych” – opisał kierownik „Domu Kopernika”.
Hypatia głosiła bardzo odważne poglądy w duchu neoplatońskim, ale była też aktywna na polu nauk przyrodniczych. „Legenda głosi, że przyczyniła się do wprowadzenia do użytku astrolabium płaskiego, wyjątkowo cennego dla żeglarzy, ale również dla astronomów, którzy obserwowali gwiazdy w świecie starożytnym” – powiedział Kłosiński.
Samo astrolabium już 200 lat wcześniej opisywał Ptolemeusz, natomiast według legendy Hypatia opracowała astrolabium płaskie, które potem było wykorzystywane w świecie arabskim, a w Średniowieczu dotarło do Europy. Korzystał z niego również Mikołaj Kopernik podczas studiów w Akademii Krakowskiej.
PAP – Nauka w Polsce
ekr/ ula/bsz
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
