Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
02.09.2012 aktualizacja 02.09.2012

Słodkie odkrycie astronomów w kosmosie

Obszar gwiazdotwórczy Rho Ophiuchi w świetle podczerwonym sfotografowany przez satelitę WISE. Kwadratem oznaczono obiekt IRAS 16293-2422, w którym wykryto prosty cukier – aldehyd glikolowy. W kółko pokazano wizualizację cząsteczki tego związku chemicznego. Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/L. Calçada (ESO) & NASA/JPL-Caltech/WISE Team. Obszar gwiazdotwórczy Rho Ophiuchi w świetle podczerwonym sfotografowany przez satelitę WISE. Kwadratem oznaczono obiekt IRAS 16293-2422, w którym wykryto prosty cukier – aldehyd glikolowy. W kółko pokazano wizualizację cząsteczki tego związku chemicznego. Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/L. Calçada (ESO) & NASA/JPL-Caltech/WISE Team.

Międzynarodowy zespół naukowców korzystający z sieci radioteleskopów ALMA zaobserwował cząsteczki cukru w gazie otaczającym młodą gwiazdę podobną do Słońca – informuje Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Obserwowanym obiektem była gwiazda podwójna oznaczona jako IRAS 16293-2422, odległa od Ziemi o 400 lat świetlnych. W gazie ją otaczającym astronomowie znaleźli jeden z prostych cukrów – aldehyd glikolowy, który jest jednym z podstawowych składników chemicznych potrzebnych do powstania życia.

„W dysku gazu i pyłu otaczającym nowo powstałą gwiazdę znaleźliśmy aldehyd glikolowy, który jest prostą formą cukru, niewiele różniącą się od cukru, który wsypujemy do kawy. Cząsteczka ta jest jednym ze składników w procesie formowania się RNA, który – podobnie jak DNA, z którym jest związany – jest jednym z bloków budulcowych życia” - wyjaśnia Jes Jørgensen (Niels Bohr Institute, Dania), główny autor publikacji, która ukaże się w „Astrophysical Journal Letters”.

Aldehyd glikolowy obserwowano już wcześniej w kosmosie w dwóch miejscach. Najpierw w 2000 i 2004 roku w kierunku jednego z obłoków (o nazwie Sgr B2) w centrum Galaktyki, a później w 2008 roku w innym obiekcie (oznaczonym jako G31.41+0.31).

Po raz pierwszy jednak dostrzeżono oznaki jego występowania tak blisko gwiazdy podobnej do Słońca w jego młodych latach. Co więcej, cząsteczki tego prostego cukru występują odpowiedniej odległości – mnie więcej takiej jak Uran od Słońca – i poruszają się w kierunku gwiazdy, czyli mogą znaleźć się na planetach, które uformują się koło nowo narodzonej gwiazdy.

„Pytanie brzmi: na ile złożone mogą stać się te cząsteczki zanim zostaną częścią nowych planet? To może nam powiedzieć o tym w jaki sposób w innych miejscach mogło powstać życie, a obserwacje ALMA będą niezbędne do rozwikłania tej zagadki” podsumowuje Jes Jørgensen.

Oprócz aldehydu glikolowego w przypadku IRAS 16293-2422 wiadomo także o istnieniu innych złożonych cząsteczek organicznych, w tym glikolu etylenowego, mrówczanu metylu i etanolu.

W składzie zespołu badawczego byli naukowcy z Danii, USA, Holandii i Niemiec. Teleskop ALMA, którego użyto do obserwacji, jest aktualnie w trakcie budowy na płaskowyżu Chajnantor w Chile. Uzyskane wyniki pochodzą z testowej fazy obserwacji naukowej za pomocą częściowej sieci anten. Pełnię swych możliwości ALMA ma uzyskać w 2013 roku, kiedy to będzie składać się z 66 anten pracujących na falach milimetrowych i submilimetrowych. (PAP)

cza/ ula/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024