Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
06.12.2012 aktualizacja 12.03.2018

Prof. Maciej Wojtkowski – laureatem „polskiego Nobla” 2012

Prof. Maciej Wojtkowski, konstruktor tomografu do badania siatkówki oka z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, jest laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP) w 2012 roku w dziedzinie nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich.

Zaprojektował i skonstruował tomograf do badania siatkówki oka, pozwalający na nieinwazyjne i bezkontaktowe badania wnętrza oka. Od 2005 roku współpracuje z jedną z polskich firm przy produkcji tomografu na skalę przemysłową, co pozwala na wykorzystywanie tych urządzeń w codziennej praktyce okulistycznej oraz badaniach klinicznych na całym świecie.

Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej otrzymał za opracowanie i wprowadzenie do praktyki okulistycznej metody tomografii optycznej z detekcją fourierowską. "Tomografia optyczna OCT (Optical Coherence Tomography) pozwala na rekonstruowanie za pomocą światła trójwymiarowej struktury tkanki z rozdzielczością rzędu mikrometrów. Umożliwia ona bezbolesną i prowadzoną na żywo obserwację funkcji i struktur organizmu" – informuje FNP.

Prof. Wojtkowski od początku swojej kariery naukowej rozwija tę metodę, powiększając jej możliwości i potencjał diagnostyczny w praktyce okulistycznej. Jego pionierski wkład w dziedzinę tomografii optycznej to zastosowanie metod detekcji fourierowskiej w obrazowaniu przestrzennym oka.

Podstawowym zastosowaniem metody jest nieinwazyjna i błyskawiczna obserwacja patologicznych zmian siatkówki, np. jaskry, zwyrodnienia plamki, otworów w plamce, odklejenia siatkówki. Radykalnie poprawia ona szybkość i rozdzielczość analizy do poziomu niemożliwego do uzyskania wcześniej w warunkach klinicznych.

"Metoda wypracowana przez Macieja Wojtkowskiego (FD-OCT) zmieniła kierunek badań współczesnej okulistyki, a przy tym – wywarła ogromny wpływ na rozwój metod i procedur klinicznych, i co za tym idzie – na komfort pacjentów i jakość danych dostępnych lekarzom na całym świecie. Jego praca badawcza jest rzadkim przykładem pracy teoretycznej i doświadczalnej z fizyki, która w krótkim czasie znalazła zastosowania w praktyce i doprowadziła do produkcji nowych urządzeń diagnostycznych" – czytamy komunikacie FNP.

W ciągu kilku lat od zaproponowania metody FD-OCT praktycznie wyparła ona wcześniejszą technologię diagnostyki stanów chorobowych siatkówki i stała się podstawą dla produkcji aparatury medycznej. Tomografy optyczne oparte na tej technologii używane są w klinikach w całej Polsce oraz sprzedawane na całym świecie.

Tomografia optyczna z detekcją fourierowską może być także zastosowana do badań struktur komórek narządów innych niż oko. Obecnie trwają prace nad komercjalizacją tej technologii w kardiologii i endoskopowej diagnostyce nowotworów.

Prof. Wojtkowski od początku kariery naukowej jest związany z UMK. Na tej uczelni obronił magisterium (1999), uzyskał doktorat (2003) i habilitację (2010). Kilka lat pracował naukowo za granicą: w latach 1998-2001 w ramach wymiany naukowej na Uniwersytecie w Wiedniu, w latach 2003-2005 - w Massachusetts Institute of Technology (MIT); odbył także staże na Uniwersytecie Kent w Canterbury oraz na Uniwersytecie Zachodnioaustralijskim w Perth (jako senior fellow).

Jest autorem 112 publikacji naukowych, w tym książki „Obrazowanie za pomocą tomografii optycznej OCT z detekcją fourierowską”, będącej podstawą jego rozprawy habilitacyjnej; dwóch rozdziałów w wydanych za granicą książkach na temat tomografii optycznej; 63 prac opublikowanych w prestiżowych czasopismach, a także 6 patentów i 4 zgłoszeń patentowych.

Za swoje dokonania naukowe otrzymał m.in. stypendium tygodnika „Polityka” (2001), stypendium START (2003) oraz subsydium POWROTY/HOMING (2006) Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Nagrodę dla Młodego Naukowca (EURYI) przyznawaną przez European Science Foundation - ESF (2007), Medal Młodego Uczonego Politechniki Warszawskiej (2008), Nagrodę Premiera za pracę habilitacyjną (2010) oraz grant w programie FNP TEAM (2011).

PAP – Nauka w Polsce

ekr/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024