Starożytne osady w Kurdystanie są młodsze niż przypuszczano
Kilkadziesiąt nieznanych stanowisk archeologicznych odkryli polscy archeolodzy w czasie rekonesansu w irackim Kurdystanie. W ciągu 5 tygodni prac przebadali powierzchniowo obszar o powierzchni 370 km2.
Badaniami objęto teren na zachodnim brzegu Wielkiego Zabu w irackim Kurdystanie. Celem projektu, realizowanego w latach 2012-2015, jest sporządzenie szczegółowego katalogu stanowisk, określenie ich chronologii i opracowanie historii osadniczej regionu o powierzchni blisko 2 tys. km2. Jednocześnie archeolodzy określą, w jakim stopniu intensyfikacja rolnictwa i szybka industrializacja regionu stanowią zagrożenie dla archeologicznego dziedzictwa Kurdystanu.
Teren, na którym pracuje misja, jest praktycznie nieznany. Jedynym źródłem informacji jest opublikowany w 1976 roku „Atlas of Archaeological Sites in Iraq”, zbierający informacje będące w tym czasie w posiadaniu lokalnych biur Służby Starożytności. Jak wykazały prace Polaków publikacja ta zdezaktualizowała się lub nie była wykonana miarodajnie.
Wyjazd naukowców poprzedziły wielomiesięczna kwerenda i analizy zdjęć satelitarnych. „Jednak w terenie bardzo ważnym źródłem informacji okazały się rozmowy z mieszkańcami. Im zawdzięczamy odkrycie ok. 40 proc. nieznanych wcześniej stanowisk” - wyjaśnia prof. Rafał Koliński, kierownik projektu realizowanego przez Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Każde ze zidentyfikowanych stanowisk pieczołowicie dokumentowano w terenie. Sporządzano dokładny plan topograficzny i dokumentację zdjęciową. Lokalizację pozostałości namierzano przy pomocy technologii GPS. „Ze wszystkich osad zebraliśmy materiał zabytkowy, na podstawie którego określiliśmy okres ich użytkowania – dodaje prof. Koliński - Zebrane informacje zostały umieszczone w bazie danych, której kopię, wraz z zabytkami, przekazaliśmy służbom odpowiedzialnym za opiekę nad dziedzictwem kulturowym Kurdystanu”.
Już pierwszy sezon prac przyniósł zaskakujące dla archeologów rezultaty. „Na badanym przez nas obszarze nie znaleźliśmy osad neolitycznych i wczesno-chalkolitycznych, których się tam spodziewaliśmy. Dopiero u schyłku IV tysiąclecia zaczęli pojawiać się pierwsi osadnicy. Wraz z początkiem II tysiąclecia p.n.e. odnotowaliśmy ekspansję nowych osiedli – naliczyliśmy w sumie 10 dużych osad, z których większość istniała do końca tego tysiąclecia” – wyjaśnia prof. Koliński.
Archeolodzy rozważają przeprowadzenie wspólnych z archeologami kurdyjskimi wykopalisk ratowniczych na stanowisku Gird Mikrdan. Ta osada sprzed 6 tys. lat została w 75 proc. zniszczona przez mieszkańców współczesnej wsi. Projekt jest finansowany z grantu badawczego Programu OPUS 2 Narodowego Centrum Nauki w wysokości 554 tys. zł.
PAP - Nauka w Polsce
szz/ ula/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
