Kudrycka: polscy naukowcy powinni prowadzić odważniejsze badania

W poniedziałek minister nauki i szkolnictwa wyższego Barbara Kudrycka skomentowała na konferencji prasowej raport „Nauka w Polsce”, opublikowany na internetowej stronie resortu. Zawiera on informacje na temat finansowania polskiej nauki oraz potencjału badawczego naukowców.

Jednym z tematów raportu są granty, które polscy naukowcy otrzymują z Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). Jak wynika z danych przedstawionych w raporcie, współczynnik sukcesu w tzw. „Starting Grants” przyznawanych przez ERC młodym naukowcom w Unii Europejskiej to blisko 11 proc. Współczynnik sukcesu młodych naukowców z Polski wynosi zaledwie 2,7 proc.

Jeszcze gorzej wygląda sytuacja w programie „Advanced Grants” przyznawanym starszym naukowcom na realizację bardziej zaawansowanych badań. Tutaj średni wskaźnik sukcesu w UE wynosi ponad 14 proc., a Polski w tej kategorii - 1,5 proc.

„Możliwe że w jakimś stopniu jesteśmy ofiarami własnego sukcesu, bo przeznaczając więcej środków na finansowanie grantów przez Narodowe Centrum Nauki doprowadziliśmy do tego, że naukowcy uzyskują granty u nas” – skomentowała w poniedziałek minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Barbara Kudrycka.

Zaznaczyła jednocześnie, że współczynnik sukcesu polskich naukowców starających się o granty ERC jest zbliżony lub niewiele wyższy w porównaniu do współczynnika innych nowych państw członkowskich UE. Znacznie wyższy wskaźnik sukcesu mają polscy naukowcy, którzy mieszkają za granicą i pracują w zagranicznych jednostkach naukowych. Wynosi on około 9 proc.

Minister podkreśliła, że choć wnioski składane przez polskich naukowców są dobre, to trudno im wygrać w konkurencji z naukowcami zagranicznymi. „Nie możemy powielać czy przetwarzać już opracowanych teorii, a wypracowywać oryginalne. Nasi naukowcy powinni aplikować z dużo odważniejszymi, interdyscyplinarnymi pomysłami” – powiedziała minister.

Podkreśliła jednak, że polscy naukowcy przygotowując wnioski o granty Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badan i Rozwoju przeszli już trening, który może im pomóc w przygotowaniu ciekawych i oryginalnych projektów do ERC.

Zwróciła uwagę, że o granty ERC warto starać się tym bardziej, że są często dwukrotnie wyższe od tych w Polsce. „Wierzę, że powoli dojdziemy do sytuacji, w której polscy naukowcy będą aktywni na arenie międzynarodowej” – zaznaczyła Kudrycka.

Zapowiedziała, że ministerstwo wspólnie z NCBiR i NCN chce zaktywizować naszych najlepszych naukowców i zwiększyć liczbę grantów ERC, które napłyną do Polski. „Staramy się by jak najwięcej naszych naukowców pracowało w charakterze recenzentów w ERC. Zastanawiamy się też nad rozwiązaniami proceduralnymi, które pozwoliłyby projektom ocenianym bardzo wysoko w kraju, kierować je do ERC” – wyjaśniła minister.

Z zaprezentowanego raportu wynika, że w 2011 roku najwięcej grantów uzyskiwały instytuty naukowe PAN, natomiast już w 2012 dużo więcej grantów trafia do uczelni wyższych. „Widać, że pracownicy naukowo-dydaktyczni zatrudnieni na uczelniach stali się bardziej aktywni naukowo” – podkreśliła minister nauki.

Jak podkreśliła Kudrycka w ostatnich latach zmniejszył się zakres grantów badawczych przyznawanych przez MNiSW na rzecz NCN i NCBiR. Ministerstwo obecnie skupia się na finansowaniu nauki przede wszystkim poprzez Narodowy Program Rozwoju Humanistyki.

Raport oparto na danych pochodzących z systemów: POL-on (system informacji o szkolnictwie wyższym); OSF (system rejestrowania i obsługi wniosków o finansowanie nauki) i SIMIK (System Informatyczny Monitoringu i Kontroli Finansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności), a także z danych GUS, Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych Unii Europejskiej oraz z lokalnych baz MNiSW i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Raport można znaleźć na stronie MNiSW. 

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ tot/