Nauka dla Społeczeństwa

20.04.2024
PL EN
26.05.2013 aktualizacja 26.05.2013

O wczesnośredniowiecznych żeglarzach z północnej Europy

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wznowiło książkę prof. Przemysława Urbańczyka „Zdobywcy północnego Atlantyku”, która rzuca nowe światło na wikingów znanych głównie z wypraw łupieżczych.

Publikacja upowszechnia odkrycie i skolonizowanie przed tysiącem lat wysp położonych między Europą a Ameryką Północną.

„Celem tej książki jest zaoferowanie polskiemu czytelnikowi przynajmniej części wiedzy o jednym z najbardziej fascynujących fragmentów europejskiego wczesnego średniowiecza, w którym można też znaleźć pewne niespodziewane wątki słowiańskie” – pisze we wstępnie naukowiec.

Dzieje Europy Północnej w czasach średniowiecza kojarzone są głównie z wojowniczymi wikingami siejącymi postrach w rejonie. Prof. Urbańczyk w swojej publikacji stara się przenieść punkt ciężkości na zagadnienia związane z osadnictwem i kolonizacją w tym okresie Wysp Owczych, Islandii, Grenlandii i Winlandii.

Autor zwraca uwagę, że trudno jest jednoznacznie określić, kim byli kolonizatorzy. Zagadnienie, co prawda badane jest od dziesiątek lat, jednak silnie związane jest z interpretacjami obciążonymi współczesną polityką – niektórzy norwescy badacze jednoznacznie piszą w swych pracach, że to ich ziomkowie odkryli i zasiedlili Islandię. Zdaniem autora należy jednak mówić o udziale innych grup etnicznych wśród tych pierwszych osadników – w tym Iro-Szkotów, Niemców, a nawet Słowian.

W rozdziale „Kim byli osadnicy” prof. Urbańczyk ukazuje złożoność problematyki. „Nie możemy przenosić naszych współczesnych koncepcji państwa narodowego w odległą przeszłość, kiedy taka idea nie miała zastosowania. Byłby to całkowicie nieadekwatny sposób podejścia do badań nad okresem wikińskim” – pisze naukowiec.

Książka składa się z dwóch zasadniczych części – pierwsza poświęcona jest prezentacji wiedzy historycznej płynącej ze źródeł pisanych. Druga, obszerniejsza, ukazuje życie osadników z perspektywy pozostałości archeologicznych. Tutaj przeczytamy o ówczesnej architekturze i trudnościach interpretacyjnych z nią związanymi. Autor szeroko opisał niezwykłe, specyficzne tylko dla tego rejonu świata budowle wznoszone z darni. Omówił również zagadkę wymarcia kolonii grenlandzkich, odnosząc się do licznych teorii.

W publikacji zamieszczono barwną wkładkę z kilkudziesięcioma fotografiami prezentującymi również relikty archeologiczne zlokalizowane na opisywanych wyspach, obszerną bibliografię, indeks oraz podsumowanie w języku angielskim.

Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego UMK w porozumieniu z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej, które systematycznie wznawia wybrane, atrakcyjne tytuły książkowe.

Autor, prof. Przemysław Urbańczyk, jest profesorem zwyczajnym w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Pracuje również w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN. Opublikował ponad 300 tekstów dotyczących przede wszystkim archeologii i historii wczesnośredniowiecznej Polski i Europy. Brał udział w licznych wykopaliskach, również w rejonach opisywanych w książce.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Zapisz się na newsletter
Copyright © Fundacja PAP 2024