Studenci UJ łamią bariery w mieście

Praktycznym efektem ich działań jest m.in. publikacja listy placówek medycznych dostępnych w mieście dla niepełnosprawnych.

Przez wiele miesięcy studenci z Instytutu Socjologii UJ prowadzili wywiady z kobietami z niepełnosprawnością ruchową, wzrokową i słuchową. Starali się poznać i zrozumieć problemy związane z ich codziennym życiem w Krakowie. Nie tylko rozmawiali, ale wcielali się także w role niepełnosprawnych, jeżdżąc na wózku inwalidzkim komunikacją miejską. Dzwonili także do gabinetów lekarskich, by dowiedzieć się, które z tych placówek są dostosowane do przyjęcia niepełnosprawnych pacjentów.

Jednym z efektów tych działań był film, który pokazano 29 stycznia w Auditorium Maximum UJ. Środowej projekcji przyglądała się liczna widownia, wśród której nie zabrakło – oprócz osób niepełnosprawnych, ich rodzin i przyjaciół – także krakowskich radnych, przedstawicieli instytucji pozarządowych, uczelni i placówek kulturalnych.

Uczestnicy projektu – i zarazem autorzy filmu - nie ograniczyli się, jak to bywa w socjologii, – do opisu sytuacji i wyjaśnienia przyczyn istniejących problemów. „Na tym zwykle praca socjologa się kończy, ale my chcieliśmy pójść dalej. Chodziło nam o to, żeby coś zmienić” – podkreśla koordynatorka projektu, dr Beata Kowalska z Instytutu Socjologii UJ.

Ogólnie rzecz biorąc, badania pokazały, że w Krakowie nadal jest wiele barier do przełamania, choć nie we wszystkich dziedzinach sytuacja wygląda podobnie.

„Na jednym biegunie są instytucje otwarte na rozmowę i sugestie. Udało nam się np. zorganizować festiwal filmów z audiodeskrypcją w krakowskim Kinie Kika. Na drugim końcu znajdowałaby się służba zdrowia, gdzie jest do zrobienia mnóstwo” – zauważyła badaczka z UJ.

Jej zdaniem, „gdzieś pośrodku” jest krakowska komunikacja miejska, w której, choć sytuacja się poprawia, nadal są linie, nawet kursujące do Urzędu Miasta, których nie obsługuje ani jeden tramwaj niskopodłogowy.

Także polskie uczelnie nie zawsze są przyjazne osobom niepełnosprawnym. Wiedzą o tym świetnie sami socjolodzy z UJ, gdyż do tej pory w ich siedzibie przy ulicy Grodzkiej nie było windy. Jednak – zapowiada z zadowoleniem dr Kowalska – za dwa miesiące winda będzie wreszcie w budynku zainstalowana.

„Najważniejsza jest partycypacja: pytajmy osoby z niepełnosprawnościami, jakich zmian dokonać, a nie działajmy na własną rękę bez konsultacji z nimi” – apeluje koordynatorka projektu.

Jako dobry przykład wymienia mapę dla niewidzących, którą przygotowano we współpracy z jedną z krakowskich szkół dla osób niewidzących.

Przygotowanie tego filmu było mocnym przeżyciem dla studentów i studentek socjologii oraz dla osób niepełnosprawnych, o czym wszyscy oni mówią w filmie. „Ten projekt zmienił wiele w nas” – zauważa jedna ze studentek UJ - uczestniczek badań. Z kolei jedna z kobiet poruszających się na wózku przyznała, że dzięki udziałowi w projekcie i związanych z nimi warsztatach „przełamała się” wewnętrznie i przestała „panicznie” się bać jazdy autobusami miejskimi.

Efektem badań studentów socjologii UJ jest także raport - zestaw zaleceń dotyczących działań miejskiej w pokonywaniu wspomnianych barier.

Innym rezultatem jest publikacja w internecie wykazu placówek medycznych dostępnych w Krakowie dla osób niepełnosprawnych ruchowo: http://polscyniepelnosprawni.agh.edu.pl/wp-content/uploads/nfz.pdf

Film „Kraków bez barier?” można obejrzeć w internecie: http://polscyniepelnosprawni.agh.edu.pl/krakow-bez-barier/krakow-miastem-bez-barier/. (także w wersjach z audiodeskrypcją, napisami i tłumaczeniem na Polski Język Migowy).

Obóz badawczy socjologów z UJ „Kraków bez barier?” był częścią szerszego projektu mającego na celu diagnozę obecnej sytuacji osób niepełnosprawnych i opracowanie nowego modelu polityki społecznej w tej dziedzinie. Projekt ten jest realizowany przez Wydział Humanistyczny krakowskiej AGH, a finansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Więcej informacji o całym projekcie na stronie: http://polscyniepelnosprawni.agh.edu.pl

PAP - Nauka w Polsce

szl/ agt/