Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
06.06.2014 aktualizacja 06.06.2014

Prof. Walery Pisarek doktorem h.c. Uniwersytetu Jana Kochanowskiego

Wybitny językoznawca i prasoznawca, specjalista socjolingwistyki, prof. Walery Pisarek, otrzymał w czwartek w Kielcach tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Uroczystość zorganizowano w dniu święta uczelni.

W laudacji prof. Marek Ruszkowski podkreślał, iż prof. Pisarek jest człowiekiem o nieposzlakowanej opinii moralnej i mistrzem kilku pokoleń polonistów i dziennikarzy. Dodał, że nawet starsze publikacje tego znawcy komunikacji społecznej nie straciły na aktualności i zawierają wiele myśli, które mogłyby funkcjonować jako sentencje.

Jako przykład przywołał zdania z książki „Słowa między ludźmi” (1985 r.): „Naukę skutecznego używania języka należy rozpocząć od nauki milczenia. Kto się nie nauczy milczeć, nie powinien w ogóle zabierać głosu, bo prędzej czy później napyta biedy sobie albo innym”.

Jak mówił Ruszkowski, słowa w tekstach prof. Pisarka są wyrazem troski o stan polszczyzny, przestrzegają przed językową manipulacją i ukazują nowe perspektywy badań nad językiem.

Laudator podkreślał także szacunek i uznanie dla postawy patriotycznej prof. Pisarka. Przypomniał, iż jako szesnastolatek w 1947 r. został aresztowany za działalność niepodległościową. Objęła go amnestia, a w 1951 r., kiedy studiował, ponownie go aresztowano – za założenie konspiracyjnej organizacji niepodległościowej „Helena” i „usiłowanie zmienienia przemocą ustroju państwa polskiego”. Przez trzy lata był więziony i zmuszany m.in. do pracy w śląskich kopalniach.

Rektor UJK prof. Jacek Semaniak wręczając wyróżnienie podkreślał, iż uhonorowany jest najczęściej nazywany przez wychowanków „mistrzem” oraz postacią o „nieskazitelnych manierach”. „Pan profesor bardzo umiejętnie łączy wielkość uczonego z taką wielką pokorą, charakterystyczną dla tych, których cechuje większe niż w przypadku innych zrozumienie tego, co wokół, nie tworząc barier” - mówił rektor.

„Trudno być skromnym i okazać się rzeczywiście godnym tego określenia - po wysłuchaniu kilku komplementów, człowiek choćby nie chciał, to musi puchnąć z dumy. Za co przepraszam - jeżeli będę teraz w dalszym ciągu jeszcze puchnął” - powiedział żartobliwie prof. Pisarek, dziękując za wyróżnienie.

Podczas uroczystości językoznawca wygłosił wykład na temat wizerunku oraz symboli i narracji - w kontekście nauki o perswazji. „Jestem przekonany, że świadome komunikowanie zawsze jest perswazją - od płaczu niemowlęcia domagającego się czegoś do ssania, po prośbę umierającego o miłosierdzie Boże” - podkreślił prof. Pisarek.

Walery Pisarek urodził się w 1931 r. w Rabce. Szkołę powszechną skończył w 1943 r. na kompletach tajnego nauczania. Po ukończeniu liceum, od 1949 do 1957 r., studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tym samym czasie pracował w bibliotece, a następnie jako reporter w „Słowie Powszechnym”. W maju 1951 r. zadebiutował w „Tygodniku Powszechnym” krytyczną notą o Kochanowskim. Studia magisterskie ukończył pracą „Poglądy krytycznoliterackie Juliusza Słowackiego”.

Stopień doktora nauk humanistycznych otrzymał w 1966 r. na wydziale filologiczno-historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach na podstawie pracy „Nagłówek wypowiedzi prasowej w oświetleniu lingwistycznym”. W 1973 r. Rada Wydziału Filologicznego UJ na podstawie rozprawy habilitacyjnej „Frekwencja wyrazów w prasie” nadała mu stopień doktora habilitowanego.

W 1982 r. uzyskał tytuł prof. nadzwyczajnego nauk humanistycznych, a w 1994 r. - tytuł prof. zwyczajnego. Jest założycielem studiów dziennikarskich przy UJ i pracownikiem naukowym Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Pełni funkcję honorowego prezesa Rady Języka Polskiego przy Polskiej Akademii Nauk – był pierwszym przewodniczącym rady. W latach 1969–2001 był dyrektorem krakowskiego Ośrodka Badań Prasoznawczych. Uczestniczył w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności.

Opublikował prawie 700 prac – artykułów prasowych, recenzji, porad językowych, artykułów naukowych, monografii i podręczników dotyczących języka polskiego, teorii informacji i komunikacji masowej. Ma w dorobku ponad 20 książek, m.in. „Poznać prasę po nagłówkach” (1967 r.), „Retoryka dziennikarska” (1970 r.) i „Wstęp do nauki o komunikowaniu” (2008 r.).

Autor licznych wydań słownika ortograficznego. Przewodniczący jury i autor większości tekstów popularnego konkursu ortograficznego „Ogólnopolskie dyktando”.

Prof. Pisarek był inicjatorem „Ustawy o języku polskim”, uchwalonej w 1999 r. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. Śląski Wawrzyn Literacki 2002 za książkę „Nowa Retoryka Dziennikarska”. W 2012 r. został pierwszym laureatem ustanowionej przez prezydenta Bronisława Komorowskiego nagrody „Zasłużony dla polszczyzny”.

PAP - Nauka w Polsce

ban/ mki/ gma/ krf/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024