Uzbrojenie rzymskich legionistów odkryto w Bułgarii
Dzięki zabiegom konserwatorskim polskim archeologom udało się zidentyfikować kilkanaście zabytków, które były 2 tysiące lat temu elementem wyposażenia rzymskich legionistów stacjonujących w obozie Novae.
Przedmioty wydobyto w czasie wykopalisk, które odbyły w poprzednich latach w obrębie wielkiej łaźni legionowej używanej przez I Legion Italski.
„Stan zachowania tych materiałów archeologicznych uniemożliwia w większości wypadków ich identyfikację bez wcześniejszego, precyzyjnego oczyszczenia z warstw rdzy” – opowiada PAP dr Andrzej B. Biernacki, kierownik Międzynarodowej Interdyscyplinarnej Ekspedycji Archeologicznej "Novae" Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
W czasie prac laboratoryjnych udało się rozpoznać 16 fragmentów. Były wśród nich: groty włóczni, umba tarcz, grot do balisty, zapinka do pochwy miecza, częściowo zachowane sztylety, element pochwy sztyletu z kościanym obłożeniem, czy wykonane z brązu groty strzał. Zachował się również detal pancerza – zbroi legionisty lorica segmentata, rozpowszechnionej od II do III wieku n.e.
W Novae archeolodzy odkrywają również ślady późniejszej historii. Przed kilkoma laty ekspedycja UAM znalazła na terenie zespołu biskupiego żelazne hełmy z drugiej połowy VI wieku. W tym sezonie polscy naukowcy wykonali specjalistyczne zdjęcia rentgenowskie części tych zabytków. Specjalistyczne fotografie umożliwiły określenie stanu zachowania hełmów, jak również sposób ich montażu.
„Dzięki wykonanym zdjęciom rentgenowskim, strona bułgarska podjęła po kilku latach namysłu decyzję o pełnej konserwacji kilkunastu egzemplarzy żelaznych hełmów zachowanych w całości” – dodaje dr Biernacki.
Szczegółowym badaniom poddano również, wykonaną z jednego bloku marmuru, okrągłą misę o średnicy 2 m. To tzw. labrum odkryty w trakcie tegorocznych prac konserwatorskich na terenie wielkiej łaźni legionowej. Zabytek pochodzi zapewne z pomieszczenia kąpielowego – caldarium. Zimna woda znajdująca się w takiej stojącej na specjalnej stopie marmurowej misie służyła użytkownikom caldarium do obmywania twarzy i rąk. To pierwsze takie znalezisko na terenie prowincji Mezji Dolnej.
„To unikatowe znalezisko. Takie misy znamy dotychczas raczej z łaźni miejskich i to w ważnych i dużych miastach, a nie z obozu legionowego i to na dalekiej prowincji. Instalacja nawiązuje swoją formą, jak i wielkością bezpośrednio do okrągłych mis z fontanną odkrytych między innymi w łaźniach przy forum w Pompejach czy też w łaźni w Herculaneum” – uważa dr Bierniacki.
Naukowcy pobrali próbki marmuru z labrum i innych detali architektonicznych do analiz spektralno-izotopowych. Dzięki temu już niebawem możliwa będzie identyfikacja antycznych kamieniołomów, z jakich pochodzą.
Poznańscy archeolodzy badają rzymski obóz legionowy i biskupstwo w Novae, położony w pobliżu miasta Swisztow, od 45 lat. Od 2008 roku projekt naukowo-badawczy finansowało MNiSW i NCN. Ostatnie dwa sezony są finansowane przez UAM. W międzynarodowym i interdyscyplinarnym zespole kierowanym przez dr. Andrzeja B. Biernackiego biorą udział, oprócz naukowców i studentów z UAM, architekci z Politechniki Wrocławskiej i archeolodzy z Bułgarii i Ukrainy.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski
szz/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
