Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
17.04.2015 aktualizacja 17.04.2015

To szympansice wynalazły polowanie z bronią?

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Pierwszymi osobami, jakie polowały z bronią, mogły być kobiety. Wskazuje na to analiza zachowania szympansów posługujących się "włóczniami", wśród których większość stanowią samice. Obserwacje opisano w "Royal Society Open Science".

To, że szympansy z sawanny Fongoli w Senegalu wrzucają ostro zakończone kije do dziupli w drzewach, żeby zranić albo ogłuszyć galago - drobne małpiatki, prowadzące nocny tryb życia - Jill Pruetz z Iowa State University w Ames odkryła w 2007 r.

Jak zwraca uwagę, generalnie u szympansów polują głównie samce, które upatrzoną ofiarę chwytają dłońmi. Szympansy z sawanny w Fongoli to jedyna znana populacja małp, która systematycznie poluje na drobne ssaki za pomocą narzędzi.

Do 2014 r. Pruetz i jej współpracownicy byli świadkami 308 takich akcji. Co ciekawe, aż 61 proc. z tych akcji przeprowadziły samice, które w polujących grupach stanowią mniejszość (zaledwie 39 proc.).

Nauka zna wiele przykładów wykorzystania przez szympansy narzędzi, jak choćby słomek do wyciągania termitów z ich kopców. Co ciekawe, takim zajęciom oddają się znów najczęściej samice.

Próbując wyjaśnić, dlaczego wśród szympansów z Fongoli samice polują również z narzędziami, Pruetz zasugerowała, że cała tamtejsza grupa jest o wiele bardziej skłonna do współpracy. Szympansy dzielą się tam łupem w sposób bardziej sprawiedliwy, niż w większości podobnych stad, gdzie zwykle największa część łupu (nawet jedna czwarta) przypada dominującym samcom. W Fongoli jest inaczej, a dominujące samce nie biorą więcej niż 5 proc.

Taki układ, w którym groźba utraty upolowanej zwierzyny nie jest duża, może zwiększać motywację samic do udziału w polowaniu - sugeruje Pruetz.

Jej zdaniem do większej inwencji podczas poszukiwań białka (a zatem i użycia broni) małpy mogło zmusić środowisko sawanny Fongoli, generalnie ubogie w zwierzynę, na którą szympansy mogłyby zapolować.

Badania małp skłaniają naukowców do wysuwania hipotez na temat zachowania naszych przodków. Skoro u szympansów podczas polowania to samice zaczęły używać broni, czemu nie miałoby to podobnie wyglądać u Homo? - zastanawia się Pruetz. Jej zdaniem obserwacje z Fongoli przemawiają za hipotezą, że dawni ludzie doskonalili swoje narzędzia pod wpływem ograniczeń pochodzących ze środowiska. Zachowanie szympansów pokazuje jednocześnie, że kiedy pojawiają się narzędzia, polowanie przestaje być domeną dojrzałych samców, i że włączają się w nie samice. (PAP)

zan/ mrt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024